Τι σόι γραφειοκρατία είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

Του Νίκου Γιαννή

Σε μεγά­λο μέρος της ευρω­παϊ­κής κοι­νής γνώ­μης και των ΜΜΕ η Ευρω­παϊ­κή Επι­τρο­πή εμφα­νί­ζε­ται ως εγγε­νώς επε­κτα­τι­κή, παρεμ­βα­τι­κή και υπερ-κανο­νι­στι­κή, που επι­διώ­κει συνε­χώς να επε­κτεί­νει τις αρμο­διό­τη­τες και κατά συνέ­πεια τη δύνα­μη της, οι υπάλ­λη­λοι της οποί­ας χαρα­κτη­ρί­ζο­νται ως “φεντε­ρα­λι­στές” που θέλουν να συγκε­ντρώ­σουν τη λήψη των απο­φά­σε­ων στις Βρυ­ξέλ­λες, όπου επι­πλέ­ον καλο­περ­νούν αμοι­βό­με­νοι υπερ­βο­λι­κώς, ενώ βαυ­κα­λί­ζο­νται με το όρα­μα να γίνουν μια μελ­λο­ντι­κή κυβέρ­νη­ση των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών της Ευρώ­πης. Αυτή είναι μόνον η ήπια κρι­τι­κή, για­τί αρκε­τοί απο­δί­δουν στην ΕΕ την αιτία όλων σχε­δόν των προ­βλη­μά­των που υπάρ­χουν στην ευρω­παϊ­κή ήπει­ρο, οι υπάλ­λη­λοι ελέγ­χο­νται σχε­δόν ως άχρη­στοι, ή υπε­ρό­πτες και κοι­νω­νι­κά ανάλ­γη­τοι. Δια­θέ­τει άρα­γε κανείς από τους επι­κρι­τές κάποια σοβα­ρή αξιο­λό­γη­ση της από­δο­σης της Ευρ. Επτρο­πής, προ­σω­πι­κού και πολι­τι­κής ηγε­σί­ας, με αριθ­μούς καθώς και ως προς την επί­τευ­ξη στό­χων κατά προορισμό;

Η άγνοια και οι υπε­ρα­πλου­στεύ­σεις ενός εκ φύσε­ως ιδιαί­τε­ρα σύν­θε­του φαι­νο­μέ­νου όπως είναι η ΕΕ και η γενι­κό­λο­γη προ­χει­ρό­τη­τα, πολι­τι­κο­λο­γία και άγο­νη κρι­τι­κή, η επι­δε­ξιό­τη­τα των εθνι­κών πολι­τι­κών παρα­γό­ντων να μετα­κυ­λί­ουν τις αναμ­φι­σβή­τη­τες δικές τους ευθύ­νες στην ΕΕ ενώ ταυ­το­χρό­νως οικειο­ποιού­νται τα δικά της επι­τεύγ­μα­τα και συμ­βο­λή, καθώς και ο επαρ­χιω­τι­κός φθό­νος προς όσους εργά­ζο­νται κατό­πιν αμε­ρό­λη­πτων και ιδιαί­τε­ρα αντα­γω­νι­στι­κών δια­γω­νι­σμών πρό­σλη­ψης σε έναν«εργασιακό παρά­δει­σο» εν μέσω οικο­νο­μι­κής κρί­σης, προ­σφέ­ρουν μια πρώ­τη εξή­γη­ση αυτής της εικόνας.

Σύμ­φω­να με σχε­τι­κή έρευ­να (EUSIQ-ESRC), τα πράγ­μα­τα είναι αρκε­τά δια­φο­ρε­τι­κά. Οι υπάλ­λη­λοι της Επι­τρο­πής μπο­ρεί να ισχυ­ρί­ζο­νται ότι επι­λέ­γουν να εργα­σθούν σε αυτήν λόγω ενός ιδε­α­λι­σμού για την Ευρώ­πη (70%), αλλά το κίνη­τρό τους δεν αντα­να­κλά ούτε μετα­φρά­ζε­ται σε μια «φεντε­ρα­λι­στι­κή» ιδε­ο­λο­γία ή επι­θυ­μία να συγκε­ντρω­θεί η εξου­σία στις Βρυ­ξέλ­λες. Αντι­με­τω­πί­ζουν θετι­κά την ΕΕ ως φορέα πρω­το­βου­λί­ας και θεμα­το­φύ­λα­κα των συν­θη­κών, ωστό­σο το 1/3 εξ’ αυτών θα χαι­ρό­ταν να μοι­ρά­ζε­ται τη νομο­θε­τι­κή πρω­το­βου­λία με το Ευρ. Κοι­νο­βού­λιο. Όχι απλώς δεν υπάρ­χει πλειο­ψη­φία αλλά ούτε καν ένας μεγά­λος αριθ­μός μετα­ξύ των στε­λε­χών της που να υπο­στη­ρί­ζει μια ΕΕ στην οποία το Σώμα των Επι­τρό­πων να απο­τε­λεί την ευρω­παϊ­κή κυβέρ­νη­ση. Επί­σης, δεν προ­κύ­πτουν στοι­χεία για μια δια­δε­δο­μέ­νη προ­τί­μη­ση μετα­ξύ των υπαλ­λή­λων υπέρ της επέ­κτα­σης των αρμο­διο­τή­των της ΕΕ. Οι υπάλ­λη­λοι τάσ­σο­νται επι­λε­κτι­κά ως προς τα πεδία όπου θα ήθε­λαν να υπάρ­χει «περισ­σό­τε­ρη Ευρώ­πη» και στην περί­πτω­ση της γεωρ­γί­ας, με τον ισχυ­ρό ιστο­ρι­κό συμ­βο­λι­σμό της κοι­νής γεωρ­γι­κής πολι­τι­κής προ­τι­μούν σαφώς λιγό­τε­ρη Ευρώπη.

Θα προ­σέ­θε­τα, ότι το προ­σω­πι­κό της ΕΕ κατα­νέ­με­ται σε όλο το παρα­δο­σια­κό ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κό φάσμα πεποι­θή­σε­ων, δεξιάς-αρι­στε­ράς, αλλά και στις νέες διαι­ρέ­σεις, ευρω­παϊ­στές-αντιευ­ρω­παϊ­στές, λαϊ­κι­στές-μεταρ­ρυθ­μι­στές, έστω κάπως πιο συγκρατημένα.Οι υπάλ­λη­λοι όπως σε κάθε δημό­σια γρα­φειο­κρα­τία ανε­ξαρ­τή­τως δεξιού ή αρι­στε­ρού προ­σα­να­το­λι­σμού, δια­κρί­νο­νται από τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά του κρατισμού,αν και ενός πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κού κρατισμού.Ως τέτοιοι, διά­κει­νται με συμπά­θεια προς τους πολί­τες και τους αδυ­νά­τους ειδι­κό­τε­ρα, μακράν «νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρων» δοξα­σιών και μάλι­στα η συσ­σώ­ρευ­ση ταλέ­ντων σε αυτήν υπο­νο­εί ότι τα κρά­τη σε ολό­κλη­ρη την Ευρώ­πη δεν προ­σφέ­ρουν επαρ­κή κίνη­τρα κατά­δυ­σης πολ­λών ικα­νών νέων στα αβέ­βαια ύδα­τα του ιδιω­τι­κού τομέα, της αξια­κά «ταπει­νής» επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας και της αριστείας.

Ως προς την ίδια την Ευρ. Επι­τρο­πή υπό τον Ζ.Κ. Γιούν­κερ. Αυτή ενώ βρί­σκε­ται στο μέσον της θητεί­ας της, περισ­σό­τε­ρο από το 70% των πρω­το­βου­λιών που περιεί­χε το εκλο­γι­κό πρό­γραμ­μα του Γιούν­κερ έχει ήδη ανα­λη­φθεί. Μέχρι στιγ­μής ανα­λαμ­βά­νο­νται 80% λιγό­τε­ρες πρω­το­βου­λί­ες από το παρελ­θόν. Εκα­τό εκκρε­μείς από πριν προ­τά­σεις απο­σύρ­θη­καν. Ενώ προη­γου­μέ­νως μόνον 7.000 φορείς ήταν εγγε­γραμ­μέ­νοι στο Ευρω­παϊ­κό Μητρώο Δια­φά­νειας, τώρα πλέ­ον αυτοί είναι 11.000, αφού όλοι όσοι ζητούν να συνα­ντή­σουν έναν Επί­τρο­πο πρέ­πει προη­γου­μέ­νως να έχουν εγγρα­φεί στο Μητρώο αυτό. Οι Επί­τρο­ποι συμ­με­τεί­χαν αυτό το διά­στη­μα σε 200 δημό­σιες συνα­ντή­σεις με τους πολί­τες και σε 540 με τα εθνι­κά κοι­νο­βού­λια, αριθ­μοί ρεκόρ.

Αυτό το έργο συντε­λέ­σθη­κε εν μέσω παραλ­λή­λων τερα­στί­ων κρί­σε­ων και προ­κλή­σε­ων. Οικο­νο­μι­κή κρί­ση στη ζώνη Ευρώ και ελλη­νι­κό πρό­βλη­μα, τρο­μο­κρα­τία και ανα­σφά­λεια, κλι­μα­τι­κή αλλα­γή, μετα­νά­στευ­ση, BREXIT, άνο­δος λαϊ­κι­σμού, εκλο­γή Τραμπ, πόλε­μος στη Συρία, ρευ­στό­τη­τα στα ανα­το­λι­κά σύνο­ρα με Ουκρα­νία και Ρωσία.

Το επεν­δυ­τι­κό σχέ­διο Γιούν­κερ κινη­το­ποί­η­σε σχε­δόν €200 δις μέχρι στιγ­μής ξεπερ­νώ­ντας το 60% του αρχι­κού στό­χου των €315 δις, στο μισό χρο­νι­κό διά­στη­μα. Για πρώ­τη φορά ύστε­ρα από πολ­λά χρό­νια, το 2017 η οικο­νο­μία και των 28 κρα­τών θα σημειώ­σει ανά­πτυ­ξη. Το 2017 θα έχουν εργα­σία περισ­σό­τε­ροι άνθρω­ποι από ποτέ και η ανερ­γία επέ­στρε­ψε στο κατώ­τε­ρο επί­πε­δο, στο οποίο βρι­σκό­ταν το 2009. Η συμ­βο­λή της Επι­τρο­πής στην πρω­το­φα­νή ελλη­νι­κή κρί­ση του 2015 παν­θο­μο­λο­γεί­ται ως καθο­ρι­στι­κής σημασίας.

Η Επι­τρο­πή ανα­μόρ­φω­σε το σύστη­μα ασύ­λου και μετα­νά­στευ­σης και ήδη τα απο­τε­λέ­σμα­τα φαί­νο­νται. 867 συνο­ριο­φύ­λα­κες έχουν ανα­πτυ­χθεί στην Ελλά­δα και 345 στην Ιτα­λία. Ένα σώμα ταχεί­ας αντί­δρα­σης 1.500 στε­λε­χών τέθη­κε σε λει­τουρ­γία ώστε να μπο­ρεί να συν­δρά­μει 100.000 εθνι­κούς συνο­ριο­φύ­λα­κες. Περισ­σό­τε­ροι από 15.000 πρό­σφυ­γες επα­να­προ­ω­θή­θη­καν, δηλα­δή πάνω από τα 2/3 του συμ­φω­νη­μέ­νου αριθ­μού των 22.504 και η συμ­φω­νία με την Τουρ­κία μεί­ω­σε τις αφί­ξεις στην Ελλά­δα κατά 98%. Η βοή­θεια των κρα­τών της ΕΕ ανήλ­θε το 2016 σε €10,7 δις, ένα­ντι €8,8 δις το 2015.

Η ΕΕ ηγή­θη­κε της πορεί­ας προς την υιο­θέ­τη­ση των στό­χων του ΟΗΕ για τη Βιώ­σι­μη Ανά­πτυ­ξη μέχρι το 2030, που επι­τεύ­χθη­κε τον Σεπτέμ­βριο του 2015, καθώς και της δια­πραγ­μά­τευ­σης, υπο­γρα­φής και κύρω­σης της συμ­φω­νί­ας του Παρι­σιού για το κλί­μα τον Δεκέμ­βριο του 2015. Τον Οκτώ­βριο του 2016 υπέ­γρα­ψε την πλέ­ον προ­ω­θη­μέ­νη στην ιστο­ρία συμ­φω­νία με τον Κανα­δά, δεδο­μέ­νου ότι κάθε €1δις ευρω­παϊ­κών εξα­γω­γών υπο­στη­ρί­ζει 15.000 θέσεις εργα­σί­ας σε όλη την ΕΕ. Σύμ­φω­να με τον ΟΟΣΑ η επί­ση­μη εξω­τε­ρι­κή βοή­θεια για την αντι­με­τώ­πι­ση της φτώχειας(ΕΕ και κρά­τη) έφτα­σε τα €75.5δις το 2016, ιστο­ρι­κό ρεκόρ, 11% αύξη­ση σε σχέ­ση με το 2015, σε αυξη­τι­κή πορεία για 4η συνε­χό­με­νη χρο­νιά, αντι­προ­σω­πεύ­ο­ντας το 0,51% του ευρω­παϊ­κού ΑΕΠ, από 0.47% το 2015 (0.21% παρα­πά­νω από τις άλλες χώρες του κόσμου).

Στη Συρία η ΕΕ προ­σέ­φε­ρε €9,4δις ανθρω­πι­στι­κής βοή­θειας σώζω­ντας ανθρώ­πι­νες ζωές. Συγκε­κρι­μέ­να 2εκ. άνθρω­ποι απέ­κτη­σαν πρό­σβα­ση σε ασφα­λές νερό, απο­χέ­τευ­ση και υγιει­νή, 850.000 άτο­μα απέ­κτη­σαν τρο­φή, 1 εκ. άτο­μα απέ­κτη­σαν τα βασι­κά αγα­θά και στέ­γη και 350.000 παι­διά καλύ­φθη­καν από προ­γράμ­μα­τα προστασίας.

Η ΕΕ όμως χρειά­ζε­ται να είναι ισχυ­ρή και να υπε­ρα­σπί­ζε­ται τις αξί­ες της. Το διά­στη­μα αυτό, η ΕΕ προ­ε­τοι­μά­σθη­κε για τις επώ­δυ­νες και ιδιαί­τε­ρα πολύ­πλο­κες δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για το BREXIT, εξα­σφα­λί­ζο­ντας προς το παρόν μια κοι­νή στά­ση και ενό­τη­τα των 27 κρα­τών. Στη Ρου­μα­νία, όπου απει­λή­θη­κε ο αγώ­νας ενα­ντί­ον της δια­φθο­ράς η Ευρ. Επι­τρο­πή υπο­στή­ρι­ξε τις λαϊ­κές κινη­το­ποι­ή­σεις. Στην Ουγ­γα­ρία, όπου οι ευρω­παϊ­κές αξί­ες τίθε­νται σε αμφι­σβή­τη­ση, η Επι­τρο­πή κινή­θη­κε νομι­κά αλλά και μέσω του οργα­νω­μέ­νου πολι­τι­κού δια­λό­γου. Τη χρο­νιά που γιορ­τά­ζο­νται τα 30 χρό­νια του προ­γράμ­μα­τος ERASMUS, που έχει δώσει την ευκαι­ρία μέχρι στιγ­μής σε 10 εκ. νέους να σπου­δά­σουν, ταξι­δέ­ψουν, γνω­ρί­σουν και ασκη­θούν επαγ­γελ­μα­τι­κά σε μια άλλη χώρα, ξεκί­νη­σε το Ευρω­παϊ­κό Εθε­λο­ντι­κό Σώμα, στο οποίο θα εντα­χθούν στα­δια­κά 100.000 νέοι Ευρω­παί­οι, συμ­βάλ­λο­ντας στην προ­σω­πι­κή και επαγ­γελ­μα­τι­κή τους ανά­πτυ­ξη και στην ανά­γκη τους να εκδη­λώ­σουν ένα πνεύ­μα αλλη­λεγ­γύ­ης στην αντι­με­τώ­πι­ση προ­βλη­μά­των που αφο­ρούν την ευρω­παϊ­κή κοινωνία.

Ενώ­πιον όλων αυτών των προ­βλη­μά­των και σ’ ένα δυσμε­νές περιβάλλον,το οποίο πολ­λοί­θε­ω­ρούν απρό­σφο­ρο για μεγά­λες πρω­το­βου­λί­ες ενί­σχυ­σης της ΕΕ προ­τού να έχουν λυθεί τα οικο­νο­μι­κά προ­βλή­μα­τα (πότε άρα­γε;), η Ευρ. Επι­τρο­πή κατέ­θε­σε μια πρό­τα­ση με πέντε σενά­ρια και πέντε έγγρα­φα προ­βλη­μα­τι­σμού που ανι­χνεύ­ουν διε­ξό­δους, για την κοι­νω­νι­κή διά­στα­ση, την τιθά­σευ­ση της παγκο­σμιο­ποί­η­σης, την εμβά­θυν­ση της οικο­νο­μι­κής και νομι­σμα­τι­κής ένω­σης, τη χρη­μα­το­δό­τη­ση της και το μέλ­λον της ευρω­παϊ­κής άμυνας.

Αυτά όπως και αρκε­τά άλλα γίνο­νται από έναν οργα­νι­σμό με 40.000 εργα­ζο­μέ­νους, που μαζί με τη λει­τουρ­γι­κή δαπά­νη (κτί­ρια κλπ.) απορ­ρο­φά μόλις το 6% του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού της ΕΕ. Ενδια­φέ­ρον θα είχε μια σύγκρι­ση αριθ­μών και αξιο­λό­γη­σης της από­δο­σης με τις δημό­σιες διοι­κή­σεις των κρα­τών της. Ο Γιούν­κερ εξε­λέ­γη για πρώ­τη φορά επί τη βάσει υπο­ψη­φί­ων που πρό­τει­ναν προ­ε­κλο­γι­κώς οι ευρω­παϊ­κές πολι­τι­κές ομά­δες και κατό­πιν υπερ­ψη­φί­σθη­κε από τη νέα σύν­θε­ση του Ευρ. Κοι­νο­βου­λί­ου. Ενδια­φέ­ρον θα έχει η σύγκρι­ση του έργου του με τους προη­γού­με­νους αλλά και με τους επο­μέ­νους Προέδρους.

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -