Βεβαιότητες και αβεβαιότητες

του Χαρά­λα­μπου Στέρτσου

“Ποια είσαι;”

Δεν ήταν καθό­λου ενθαρ­ρυ­ντι­κή αυτή η αρχή για συζή­τη­ση. Η Αλί­κη απά­ντη­σε μάλ­λον απότομα.

“Δεν ξέρω κύριε. Προς το παρόν…. Απ’ όσο ξέρω του­λά­χι­στον, σήμε­ρα το πρωί σηκώ­θη­κα ο εαυ­τός μου αλλά από τότε θαρ­ρώ πως άλλα­ξα κάμπο­σες φορές.”

“Τι εννο­είς μ’ αυτό” επέ­μει­νε η Κάμπια. ‘’Εξη­γή­σου!”

“Δυστυ­χώς δεν μπο­ρώ να δώσω καμία εξή­γη­ση κύριε,” απο­κρί­θη­κε η Αλί­κη. “Βλέ­πε­τε, δεν είμαι πια ο εαυ­τός μου!”

Λιού­ις Κάρολ: “ Η Αλί­κη στη χώρα των θαυ­μά­των” Συμ­βου­λές από μια κάμπια.

 

“Δύο πράγ­μα­τα απει­λούν τον κόσμο: η τάξη και η αταξία.”

Ο νέος αιώ­νας μοιά­ζει να μη θέλει να θυμά­ται και να διδά­σκε­ται από τις πλη­γές του προη­γού­με­νου. Η ανθρω­πό­τη­τα έχει σκε­πά­σει επι­με­λώς κάτω από την κατα­να­λω­τι­κή της φρε­νί­τι­δα την ψυχή της, έχει κρύ­ψει για τα καλά τις τύψεις της και οδη­γεί­ται αυτά­ρε­σκα γοη­τευ­τι­κή μέσα από την υπέ­ρο­χη τεχνο­λο­γία της στην αγκα­λιά ενός νέου μεσαί­ω­να, ενός παγκό­σμιου τεχνο­λο­γι­κού απαρτχάιντ.

Η απο­σάρ­θρω­ση των κεκτημένων

Οι έννοιες κλει­διά σήμε­ρα που απο­σαρ­θρώ­νουν τα ευρω­παϊ­κά κεκτη­μέ­να είναι ¨αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα¨, ¨διά­σω­ση της Ευρώ­πης ως χώρου βιο­μη­χα­νι­κής παρα­γω­γής¨, ¨συμπί­ε­ση του κόστους εργα­σί­ας¨. Δεδο­μέ­νου του χαμη­λού κόστους εργα­σί­ας στις χώρες του Ειρη­νι­κού και της Νοτιο­α­να­το­λι­κής Ασί­ας οι προ­σπά­θειες προ­σαρ­μο­γής της Ευρώ­πης στους κανό­νες του παι­χνι­διού της ανοι­κτής παγκό­σμιας οικο­νο­μί­ας οδη­γούν σε ραγδαία απο­βιο­μη­χά­νι­ση και ολέ­θριες απο­στα­θε­ρο­ποι­η­τι­κές συνέ­πειες την κοι­νω­νι­κή συνοχή.

Το σύνο­λο των πολι­τι­κών σχη­μα­τι­σμών αρνού­νται να ανα­ζη­τή­σουν ένα τρί­το δρό­μο καθώς η διε­θνο­ποί­η­ση της παρα­γω­γής και το δέος ενός εμπο­ρι­κού και οικο­νο­μι­κού πολέ­μου ανά­με­σα σε περι­χα­ρα­κω­μέ­να ηπει­ρω­τι­κά μπλοκ περιο­ρί­ζουν τις επι­λο­γές των ευρω­παί­ων πολι­τι­κών. Η παγκο­σμιο­ποί­η­ση στην ουσία αγνο­εί και παρα­κάμ­πτει το έθνος αντί να το ενσω­μα­τώ­νει. Οι νέοι φεου­δάρ­χες με την μορ­φή ¨οικο­νο­μι­κών οντο­τή­των-πολυ­ε­θνι­κών και ομί­λων με τη δομή ρωσι­κής μπά­μπου­σκα¨ δια­χέ­ο­νται σ’ όλον τον πλα­νή­τη, δια­περ­νώ­ντας τις εθνι­κές οντό­τη­τες, αγνο­ώ­ντας επι­δει­κτι­κά τα ασθε­νι­κά κρά­τη ή το χει­ρό­τε­ρο πολ­λές φορές χρη­σι­μο­ποιώ­ντας ή εκβιά­ζο­ντας τα για την προ­ώ­θη­ση των πολυ­ε­θνι­κών επι­λο­γών τους. Όπως παλιά στο μεσαί­ω­να η κεντρι­κή αρχή δεν επι­βάλ­λο­νταν στους φεου­δάρ­χες αλλά η φεου­δάρ­χες σ’ αυτήν.

Πολι­τι­κή και οικο­νο­μία. Μια από­στα­ση που μεγαλώνει.

Μέσα απ’ αυτές τις εξε­λί­ξεις παρα­τη­ρού­με ότι οι οικο­νο­μι­κές δυνά­μεις σε μεγά­λο βαθ­μό απο­συν­δέ­ο­νται από την πολι­τι­κή ενώ ταυ­τό­χρο­να παρά­γο­νται οι εξής συνέπειες:

1.Δημιουργείται ένα ολο­έ­να αυξα­νό­με­νο και μεγα­λύ­τε­ρο χάσμα για τους πολί­τες ανά­με­σα στο πλαί­σιο μέσα στο οποίο μπο­ρούν να εκφρά­ζο­νται, να ψηφί­ζουν, να ελέγ­χουν την εξου­σία και στα επί­πε­δα λήψης απο­φά­σε­ων που τους αφο­ρούν τα οποία φαί­νο­νται μακρι­νά , άγνω­στα κι ακατανόητα.

2. Η ίδια η πολι­τι­κή απα­ξιώ­νε­ται αφού οι πολι­τι­κοί, ως τοπι­κοί εκπρό­σω­ποι των πολι­τών, απο­δυ­να­μώ­νο­νται και οι δυνα­τό­τη­τές τους να επη­ρε­ά­ζουν τις οικο­νο­μι­κές και κατ’ επέ­κτα­ση τις πολι­τι­κές –κοι­νω­νι­κές εξε­λί­ξεις μειώ­νο­νται σημα­ντι­κά. Επι­πλέ­ον η αδυ­να­μία απο­κα­τά­στα­σης της σχέ­σης μετα­ξύ πολι­τι­κής-οικο­νο­μί­ας λει­τουρ­γεί υπο­νο­μευ­τι­κά απέ­να­ντι σε κάθε αίτη­μα επι­στρο­φής και υπο­στή­ρι­ξης του κοι­νω­νι­κού κράτους.
3. Η παγκο­σμιο­ποί­η­ση της οικο­νο­μί­ας και η τεχνο­λο­γία της πλη­ρο­φο­ρί­ας ως όψεις του ίδιου νομί­σμα­τος επη­ρε­ά­ζουν άμε­σα τη δομή και τη λει­τουρ­γία των σύγ­χρο­νων οικο­νο­μιών. Οι επιρ­ρο­ές τους είναι σήμε­ρα εμφα­νείς στο Κρά­τος Πρό­νοιας, στην δομή και την οργά­νω­ση των σύγ­χρο­νων πόλε­ων, στην επι­κοι­νω­νία και τον πολιτισμό.

Ρόδα είναι ο κόσμος και γυρίζει.

Ταυ­τό­χρο­να κανείς δεν αγνο­εί ότι ζού­με όλοι σε μια περί­ο­δο ρήξε­ων, ρωγ­μών, γενι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης των γεω­στρα­τη­γι­κών δυνά­με­ων, των κοι­νω­νι­κών σχη­μα­τι­σμών, των παρα­γω­γι­κών συντε­λε­στών και των πολι­τι­σμι­κών σημεί­ων ανα­φο­ράς. Την έλευ­ση της ¨νέας παγκό­σμιας τάξης¨ δια­χέ­ε­ται ο φόβος, η ανη­συ­χία και η απελ­πι­σία. Ξανα­γυ­ρί­ζου­με στα ίδια παλιά ερω­τή­μα­τα, στους ίδιους παλιούς φόβους. Μήπως οδη­γού­μα­στε στο χάος;

Την ίδια στιγ­μή που τα μεγά­λα κρί­σι­μα προ­βλή­μα­τα της επο­χής μας απαι­τούν λύσεις οικου­με­νι­κές και οργα­νω­μέ­νες η λει­τουρ­γία των οικου­με­νι­κών μηχα­νι­σμών εμπο­δί­ζει την ανα­ζή­τη­ση λύσε­ων και τη εφαρ­μο­γή τους.

Οι ανα­σφά­λειες των πολιτών.

Οι πολί­τες έχουν την αίσθη­ση ότι η δυστυ­χία τους μεγα­λώ­νει συνε­χώς ενώ η εξου­σία απο­μα­κρύ­νε­ται απ’ αυτούς. Έχουν την εντύ­πω­ση ότι δεν εισα­κού­ο­νται, ότι δεν κατα­λα­βαί­νει κανείς το πρό­βλη­μά τους απ’ όσους έχουν τα μέσα να δρουν και να ομι­λούν. Δια­πι­στώ­νουν ότι πολ­λές πτυ­χές της κοι­νω­νί­ας μας συνε­χί­ζουν να είναι οικο­δο­μη­μέ­νες σε πολι­τι­κές και νομι­κές βάσεις των αρχών της βιο­μη­χα­νι­κής επο­χής. Αυτές οι βάσεις φαί­νο­νται ανί­κα­νες να μετα­φρά­σουν τη σημε­ρι­νή κοι­νω­νι­κή συν­θε­τό­τη­τα η οποία δια­περ­νά­ται από πολ­λά δίκτυα τα οποία αλλά­ζουν την οικο­νο­μία , επι­τα­χύ­νουν την πλη­ρο­φό­ρη­ση, μετα­βάλ­λουν τον πολι­τι­σμό, ανα­τρέ­πουν την εργα­σία, τις αξί­ες, τον τρό­πο ζωής. Η επι­τά­χυν­ση των αλλα­γών σε πολ­λούς τομείς γεν­νά σύγ­χυ­ση και αβε­βαιό­τη­τα ενώ το γενι­κό πολι­τι­κό πλαί­σιο μοιά­ζει ακί­νη­το, πετρω­μέ­νο, πεπαλαιωμένο.

Κόμ­μα­τα και πολι­τι­κοί θεω­ρού­νται απ’ όλους ως υπεύ­θυ­νοι της συνο­λι­κής κρί­σης μιας κοι­νω­νί­ας που δεν προ­σφέ­ρει ούτε ασφά­λεια, ούτε αλλη­λεγ­γύη και όπου οι απο­γοη­τεύ­σεις κάθε είδους πολ­λα­πλα­σιά­ζο­νται. Οι πολί­τες μοιά­ζουν να έχουν κου­ρα­στεί από την κακή δια­χεί­ρι­ση, την εκτε­τα­μέ­νη δια­φθο­ρά, τη αφαί­μα­ξη λαϊ­κών περιου­σιών, από την καζι­νο­οι­κο­νο­μία, τις δυσλει­τουρ­γί­ες των δημό­σιων περιου­σιών, τη φορο­λο­γία που δεν έχει αντί­κρι­σμα στην καθη­με­ρι­νή τους ζωή, τις υπερ­βο­λές της γρα­φειο­κρα­τί­ας, την έλλει­ψη μέρι­μνας από την πλευ­ρά του κρά­τους, την ¨κατα­λή­στευ­ση¨ από τα υψη­λά επι­τό­κια και πανω­τό­κια των τρα­πε­ζών, τις πολ­λα­πλές χρε­ώ­σεις στο πλα­στι­κό χρή­μα, την καθη­με­ρι­νή ευτέ­λι­ση της προ­σω­πι­κό­τη­τας των πολι­τών από την ¨ασυ­δο­σία¨ των εισπρα­κτι­κών εταιριών.

Οι εξε­λί­ξεις αυτές απο­τυ­πώ­νο­νται ευκρι­νέ­στε­ρα εάν ληφθούν υπό­ψη φαι­νό­με­να όπως η διαρ­κής απει­λή της ίδιας της ζωής, η κατα­στρο­φή του φυσι­κού περι­βάλ­λο­ντος, η εξα­θλί­ω­ση μεγά­λων τμη­μά­των του πλη­θυ­σμού, η εξά­πλω­ση νέων μορ­φών φτώ­χειας, η απει­λή της ελεύ­θε­ρης νοη­μα­το­δό­τη­σης της κοι­νω­νι­κής πρά­ξης, η πώλη­ση της ¨ιδιω­τι­κής σφαί­ρας¨ κ.τ.λ. Όλα αυτά συντε­λού­νται σε ένα κοι­νω­νι­κό κλί­μα πολι­τι­στι­κής εξα­θλί­ω­σης, όχι χωρίς κοι­νω­νι­κό και οικο­νο­μι­κό υπό­βα­θρο όπου διά­φο­ροι άθλιοι σωσί­ες και πολι­τι­κά εκτρώ­μα­τα μαζεύ­ο­νται πάνω από τους τρο­μο­κρα­τη­μέ­νους πολί­τες για να υφαρ­πά­ξουν την ψήφο τους.

Η πολι­τι­κή συνε­χί­ζει να είναι το βασι­κό δια­κύ­βευ­μα της ψήφου μας. Πως θα μπο­ρέ­σου­με να την περι­σώ­σου­με ως κεντρι­κή δημο­κρα­τι­κή λει­τουρ­γία από τις ανο­μο­λό­γη­τες προ­θέ­σεις των εχθρών της δημο­κρα­τί­ας που καρα­δο­κούν; Πως θα οργα­νώ­σου­με στα­θε­ρούς θεσμούς ενά­ντια στις σει­ρή­νες της μόδας, του ¨στιλ¨ και της αγο­ραί­ας εκφο­ράς τους;

Οι πολί­τες όλο και περισ­σό­τε­ρο δια­πι­στώ­νουν την ανι­κα­νό­τη­τα του πολι­τι­κού προ­σω­πι­κού και των ηγε­τών του να ανα­λύ­σουν και να εξη­γή­σουν τις δια­στά­σεις και τη φύση της σημε­ρι­νής κρίσης.

Κανείς δεν φαί­νε­ται να είναι σε θέση να εντο­πί­σει τις θεμε­λιώ­δεις αρχές της νέας επο­χής στην οποία έχου­με μπει μετά τη κατάρ­ρευ­ση των τελευ­ταί­ων βεβαιο­τή­των. Χρειά­ζο­νται νέα σχή­μα­τα σκέψης.

Η επο­χή των ηρώ­ων και μεγά­λων ηγε­τών έχει πια τελειώ­σει. Σήμε­ρα πια ξέρου­με ότι όλα μοιά­ζουν αλλη­λέν­δε­τα και παράλ­λη­λα αντιτιθέμενα.

Μέσα σ’αυτές τις συν­θή­κες πως θα μπο­ρέ­σου­με να σχε­διά­σου­με το μέλ­λον; Πως θα ανα­πτύ­ξου­με απο­φα­σι­στι­κές επι­λο­γές που θα επη­ρε­ά­σουν τις επό­με­νες γενιές; Τι θα μας βοη­θή­σει απο­τε­λε­σμα­τι­κά να αντι­κρού­σου­με το επερ­χό­με­νο χάος στις κοι­νω­νί­ες μας και να κάνου­με τη γη πιο κατοικήσιμη;

Φαί­νε­ται ότι έχου­με φθά­σει στο κατώ­φλι του Φάουστ. Μετά απ’ αυτό το σημείο τα φαντά­σμα­τα θα έρχο­νται να μας συνα­ντή­σουν. ¨Χρειά­ζε­ται να εγκα­τα­λεί­ψου­με την ιδέα ότι η τεχνο­βιο­μη­χα­νι­κή ανά­πτυ­ξη φέρ­νει μόνον καλά¨-λέει ο Ένγκαρ Μορέν.

Μέσα σ’ αυτή την κοι­νω­νι­κή κρί­ση ‑αλλά και ταυ­τό­χρο­να κρί­ση από τις τόσες του καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος- η κοι­νω­νι­κή θεω­ρία ανα­κα­λύ­πτει τα όρια των προ­σεγ­γί­σε­ων της αλλά και την απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τά της.

Η δημιουρ­γία ενός κόσμου γεμά­του αβε­βαιό­τη­τες δεν είναι κάτι σύγ­χρο­νο. Είναι κάτι που κλη­ρο­νο­μή­θη­κε από τη επο­χή της εκβιο­μη­χά­νι­σης αλλά έμει­νε επι­με­λώς κρυμ­μέ­νο κάτω από τις επι­τυ­χί­ες και τα κατορ­θώ­μα­τα της βιο­μη­χα­νι­κής εξέ­λι­ξης. Η επι­στή­μη και οι τεχνο­λο­γί­ες που συν­δέ­θη­καν μ’αυτή τη εξέ­λι­ξη έγι­ναν απο­δε­κτές και η εγκα­θι­δρυ­μέ­νη αλή­θεια της βιο­μη­χα­νι­κής ανά­πτυ­ξης θρο­νιά­στη­κε για τα καλά στα περισ­σό­τε­ρα μυα­λά της διανόησης.

Στις μέρες μας μερι­κοί μετα­μο­ντερ­νι­στές υπο­στη­ρί­ζουν ότι τα προ­τάγ­μα­τα που μας κλη­ρο­νό­μη­σε ο Δια­φω­τι­σμός έχουν αυτό-υπο­νο­μευ­τεί και οδη­γού­μα­στε σε μια δια­δι­κα­σία εκβαρ­βα­ρι­σμού. Πρέ­πει να απο­δε­χτού­με λίγο ή πολύ τον κόσμο όπως είναι, με τις βαρ­βα­ρό­τη­τες και τους περιο­ρι­σμούς; Σίγου­ρα όχι!

Το τελευ­ταίο πράγ­μα που χρεια­ζό­μα­στε τώρα είναι ένα είδος μεσαιω­νι­σμού, μια ομο­λο­γία ανι­κα­νό­τη­τας μπρο­στά σε δυνά­μεις που είναι υπέρ­τε­ρες από εμάς. Ζού­με μέσα σ’ έναν ριζο­σπα­στι­κά κατα­στρεμ­μέ­νο κόσμο, για τον οποίο απαι­τού­νται ριζο­σπα­στι­κές λύσεις.

Πως μπο­ρεί κάποιος όμως να παρα­μεί­νει προ­ο­δευ­τι­κός στις μέρες μας; Ποια χρειά­ζε­ται να είναι τα περιε­χό­με­να μιας ουμα­νι­στι­κής (και ταυ­τό­χρο­να ριζο­σπα­στι­κής) πολι­τι­κής που θα μπο­ρεί να διεισ­δύ­ει συνε­χώς στον χώρο μετα­ξύ ενός εγκα­τα­λε­λειμ­μέ­νου παρελ­θό­ντος και ενός μέλ­λο­ντος κατα­σκευα­σμέ­νου από ανθρώ­πους και όχι από υπη­κό­ους και μετα-ανθρώπους;

Οι ελπί­δες όλων υμών μέχρι σήμε­ρα για μια κοι­νω­νία στην οποία, καθώς έλε­γε ο Marx, τα ανθρώ­πι­να όντα θα μπο­ρού­σαν να είναι ¨πραγ­μα­τι­κά ελεύ­θε­ρα¨ φαί­νε­ται έμει­ναν κενές ονειροπολήσεις.

Παλαιό­τε­ρα οι σοσια­λι­στές πίστευαν πως θα καθο­δη­γού­σαν την ιστο­ρία υπερ­νι­κώ­ντας το δόγ­μα και την παρά­δο­ση. Η γνώ­ση της κοι­νω­νι­κής και υλι­κής πραγ­μα­τι­κό­τη­τας θα τους έκα­νε πιο ικα­νούς να ελέγ­ξουν την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα προς όφε­λος των πολι­τών . Θα τους έκα­νε όχι απλώς δημιουρ­γούς του κόσμου αλλά αφέ­ντες του ιστο­ρι­κού πεπρω­μέ­νου. Τα γεγο­νό­τα όμως δεν επα­λή­θευ­σαν αυτές τις ιδέες.

Ο κόσμος στον οποίο ζού­με δεν είναι ένας κόσμος που υπό­κει­νται στον ανθρώ­πι­νο έλεγ­χο-στις φιλο­δο­ξί­ες της αρι­στε­ράς και θα έλε­γε κανείς στους εφιάλ­τες της δεξιάς. Σχε­δόν το αντί­θε­το, είναι ένας κόσμος εξαρ­θρω­μέ­νος και αβέ­βαιος, ένας ¨λιπο­τά­κτης κόσμος¨. Και προ­ξε­νεί ανη­συ­χία το ότι αυτό που υπο­τί­θε­ται πως δημιουρ­γεί όλο και μεγα­λύ­τε­ρη βεβαιό­τη­τα- η προ­ώ­θη­ση της ανθρώ­πι­νης γνώ­σης και η ¨ ελεγ­χό­με­νη παρέμ­βα­ση¨ στη κοι­νω­νία και τη φύση- έχει στη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα εμπλα­κεί σ’αυτή τη μη προβλεψιμότητα.

Οι κινέ­ζοι χρη­σι­μο­ποιούν δυο λέξεις για να ονο­μά­σουν την κρί­ση. ¨Βέι- Τζι¨. Που σημαί­νει κίν­δυ­νος και ευκαι­ρία ταυ­τό­χρο­να. Ο κίν­δυ­νος προ­κύ­πτει από την ανι­κα­νό­τη­τα ανά­λυ­σης όλης αυτής της πολυ­πλο­κό­τη­τας που έχει τυλί­ξει τον σύγ­χρο­νο κόσμο και οδη­γεί δημό­σιους θεσμούς να ξεψυ­χούν κάτω από την έλλει­ψη κοι­νω­νι­κής , ηθι­κής υπο­στή­ρι­ξης και ενδια­φέ­ρο­ντος. Οι ευκαι­ρί­ες γεν­νιού­νται από τη ανα­γνω­στι­κή δει­νό­τη­τα των προ­ο­δευ­τι­κών πολι­τών να δια­βά­ζουν, να μετα­φρά­ζουν και να παρά­γουν πολι­τι­κή μέσα από τις νέες εξελίξεις.

Θα υπο­στη­ρί­ξου­με εδώ ότι το πρό­βλη­μα της δημο­κρα­τί­ας και περαι­τέ­ρω της πολι­τι­κής είναι συν­δε­δε­μέ­να με τον έλεγ­χο των μέσων βίας και την δια­χεί­ρι­σή τους. Απα­ραί­τη­τα άμε­σα είναι η οικο­δό­μη­ση ( ή επι­νό­η­ση) ενός δικτύ­ου δημο­κρα­τι­κών μηχα­νι­σμών που θα περιο­ρί­ζουν την ισχύ των ανε­ξέ­λεγ­κτων οικο­νο­μι­κών δυνά­με­ων. Ο απο­ξε­νω­μέ­νος άνθρω­πος δεν ήταν ποτέ επι­δί­ω­ξη της δημο­κρα­τί­ας αντί­θε­τα ο συμ­με­το­χι­κός πολί­της οφεί­λει να είναι πρώ­τι­στο μέλη μα και δια­κύ­βευ­μά της.

Οι επτά ελλεί­πο­ντες κρίκοι

1. ΜΕΡΙΜΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Να επα­να­δια­τυ­πώ­σου­με τους όρους της ατο­μι­κής μας ζωής με τις συν­θή­κες της κοι­νο­τι­κής ή κοι­νω­νι­κής ζωής (π.χ εθε­λο­ντι­σμός, ενί­σχυ­ση συλ­λο­γι­κο­τή­των, σεβα­σμός της προ­σω­πι­κής αυτο­νο­μί­ας του πολί­τη και των δικαιω­μά­των του σε συνάρ­τη­ση με την αμοι­βαιό­τη­τα και την αλλη­λε­ξάρ­τη­ση που πρέ­πει να καλ­λιερ­γεί­ται για να ενι­σχύ­ε­ται η κοι­νω­νι­κή συνο­χή, επα­να­κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των πολι­τών μέσα από δικτυώ­σεις οργα­νώ­σε­ων που απο­φορ­τί­ζουν το υπερ­φορ­τι­σμέ­νο κρά­τος και ενι­σχύ­ουν τα κοινωνία).

2. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ να ξανα­γί­νει ¨πολι­τι­κή¨ συν­δε­ό­με­νη με την έννοια της χει­ρα­φέ­τη­σης δηλα­δή με μια πολι­τι­κή ευκαι­ριών ζωής όπου θα διευ­ρύ­νο­νται τα περι­θώ­ρια δρά­σης , θα η χαρά να ασχο­λεί­ται κανείς με την πολι­τι­κή όντας ελεύ­θε­ρος από το αυθαί­ρε­το κύρος της παρά­δο­σης και της υλι­κής στέ­ρη­σης. Να μπο­λια­στεί η ίδια η πολι­τι­κή με ουμα­νι­στι­κές, παρα­δο­σια­κές και ταυ­τό­χρο­να κοσμο­πο­λί­τι­κες αξίες.
3. ΕΝΕΡΓΟΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ- ΓΕΝΕΣΙΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Τα αιτή­μα­τα πολι­τι­κής ανα­διάρ­θρω­σης, εξά­λει­ψη της δια­φθο­ράς καθώς και η ευρύ­τα­τη δια­δε­δο­μέ­νη δυσα­ρέ­σκεια προς τους ορθό­δο­ξους πολι­τι­κούς σχη­μα­τι­σμούς, όλα αυτά είναι σε ορι­σμέ­νο βαθ­μό εκφρά­σεις μιας απώ­λειας εμπι­στο­σύ­νης. Να υπάρ­ξει ενερ­γός εμπι­στο­σύ­νη μέσα από πολι­τι­κές πρά­ξεις που επι­τρέ­πουν σε άτο­μα και ομά­δες να προ­κα­λούν συμ­βά­ντα και πολι­τι­κά γεγο­νό­τα. Ανά­με­σα στο κρά­τος και τις επι­χει­ρή­σεις να μπο­ρού­με να παρεμ­βαί­νου­με απο­τε­λε­σμα­τι­κά στα προ­βλή­μα­τα της φτώ­χειας και των κοι­νω­νι­κών απο­κλει­σμών που εμφα­νί­ζο­νται κάθε μέρα.
4. ¨ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ¨. Να εμπε­δώ­σου­με την έννοια της δια­λο­γι­κής δημο­κρα­τί­ας. Η δια­λο­γι­κή δημο­κρα­τία δεν ανα­φέ­ρε­ται ούτε στον πολ­λα­πλα­σια­σμό των δικαιω­μά­των ούτε στην αντι­προ­σώ­πευ­ση συμ­φε­ρό­ντων. Ανα­φέ­ρε­ται περισ­σό­τε­ρο στην προ­ώ­θη­ση του πολι­τι­κού κοσμο­πο­λι­τι­σμού και απο­τε­λεί το θεμέ­λιο λίθο της σύν­δε­σης της αυτο­νο­μί­ας και της αλληλεγγύης.

Να μπο­ρέ­σου­με να εμπνεύ­σου­με τη συζή­τη­ση, τον διά­λο­γο, τη σύγκρου­ση ώσπου να παρα­χθούν σπί­θες που θα φωτί­σουν τον δοκι­μα­στι­κό σωλή­να της σκέψης.

Να προ­στα­τεύ­σου­με τους δημό­σιους θεσμούς δημιουρ­γώ­ντας ταυ­τό­χρο­να ανα­στο­χα­στι­κούς μηχα­νι­σμούς. Η δημο­κρα­τία μας χρειά­ζε­ται αισθη­τή­ρες, πρέ­πει να αφου­γκρά­ζε­ται και να υπο­κλί­νε­ται μπρο­στά στις ανά­γκες και τα συμ­φέ­ρο­ντα των πολι­τών της.

Δια­φά­νεια-Λογο­δο­σία-Αξιο­λό­γη­ση- Έλεγ­χος σε όλα τα επί­πε­δα του κοι­νω­νι­κο-πολι­τι­κού και οικο­νο­μι­κού γίγνεσθαι.

Να διευ­ρύ­νου­με τα δικαιώ­μα­τα και τις ελευ­θε­ρί­ες ώστε να μπο­ρεί και ο πιο αδύ­να­μος Έλλη­νας να έχει πρό­σβα­ση στα ίδια αγα­θά κάνο­ντας χρή­ση των δικαιω­μά­των του. Προ­ϋ­πό­θε­ση να βάλου­με στην άκρη πολι­τι­σμι­κά και πολι­τι­κά την κομ­μα­το­κρα­τία και το νεποτισμό.

5. ΕΘΝΙΚΌ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ με ενί­σχυ­ση και κινη­τρο­δό­τη­ση της εξω­στρέ­φειας της οικο­νο­μί­ας μας. Εξα­γω­γές-ανά­πτυ­ξη-μεί­ω­ση εισα­γω­γών. Ενθάρ­ρυν­ση της και­νο­το­μί­ας και μέρι­μνα ενσω­μά­τω­σής της στην παρα­γω­γι­κή δρά­ση της χώρας. Ουσια­στι­κή σύν­δε­ση των Πανε­πι­στη­μί­ων και των Τεχνο­λο­γι­κών Ιδρυ­μά­των με την παρα­γω­γή και τις επι­χει­ρή­σεις. Να ασχο­λη­θού­με με την κοι­νω­νι­κή οικο­νο­μία που συμ­βά­λει θετι­κά και παρα­γω­γι­κά στον ενδιά­με­σο χώρο μετα­ξύ οικο­νο­μί­ας και κράτους.
6. ΝΑ ΞΑΝΑΣΚΕΦΤΟΥΜΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ. Να φρο­ντί­σου­με για την ανα­συ­γκρό­τη­ση της κοι­νω­νι­κής αλλη­λεγ­γύ­ης υπό το φως των νέων συν­θη­κών με τρό­πο δίκαιο ανά­με­σα στις γενε­ές. Θέσπι­ση ελά­χι­στου εγγυ­η­μέ­νου εισο­δή­μα­τος για τους πιο αδύ­να­μους κοινωνικά.
7. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ. Ανά­πτυ­ξη δια­λό­γου και όχι βίας στις ανθρώ­πι­νες υπο­θέ­σεις. Διά­λο­γος ανά­με­σα σε πολι­τι­στι­κές ομά­δες. Ανά­πτυ­ξη του θεσμι­σμέ­νου κοι­νω­νι­κού δια­λό­γου σ’όλο το κοι­νω­νι­κό φάσμα.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ

Οι κοι­νω­νί­ες μας νομί­ζουν ότι προ­χω­ρούν στη λεω­φό­ρο της ιστο­ρί­ας οδεύ­ο­ντας προς ένα ευτυ­χές μέλ­λον. Σήμε­ρα πρέ­πει να αλλά­ξου­με δρό­μο, πρέ­πει να εμπλου­τί­σου­με και να κάνου­με πιο σύν­θε­τη την έννοια της ανά­πτυ­ξης. Όπως και να’ναι έχου­με χάσει το εξα­σφα­λι­σμέ­νο μέλ­λον, όχι μάλ­λον εκεί που κυριαρ­χού­σε ο ¨ κομ­μου­νι­σμός¨ αλλά παντού στον κόσμο.

Η κοι­νω­νία της κατα­σπα­τά­λη­σης , της δια­φθο­ράς πρέ­πει να παρα­χω­ρή­σει τη θέση της σε ανά­πτυ­ξη και ανα­δια­νο­μή. Ύστε­ρα από ένα μεγά­λο χρο­νι­κό διά­στη­μα οικο­νο­μι­κής ευφο­ρί­ας ‚άνε­σης και απα­τε­ω­νιών οι πολί­τες εκδη­λώ­νουν μια έντο­νη επι­θυ­μία επι­στρο­φής σε ενά­ρε­τες δρα­στη­ριό­τη­τες : την ηθι­κή, την σωστή εργα­σία, την αίσθη­ση της αξί­ας του χρό­νου , την άμιλ­λα, την έννοια του άρι­στου, την εντιμότητα.

Στις μέρες της κρί­σης κανείς δεν είναι πια αθώ­ος. Οι κήρυ­κες του δια­λείμ­μα­τος πριν την ουτο­πία είναι πια ύπο­πτοι. Μόνο ένα ρεα­λι­στι­κό σύστη­μα που προ­ω­θεί στο έπα­κρο τη δικαιο­σύ­νη, αυξά­νει την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα της οικο­νο­μί­ας, δια­σφα­λί­ζει θέσεις εργα­σί­ας και δια­φυ­λάσ­σει τα κοι­νω­νι­κά αγα­θά έχει νόη­μα. Ένα σύστη­μα που διευ­ρύ­νει τη δημο­κρα­τία, αυξά­νει την εξου­σία της ανθρω­πό­τη­τας πάνω στη ζωή, διώ­χνει μακριά τον φόβο και απε­λευ­θε­ρώ­νει τη φαντασία.

Ποιος φορέ­ας μπο­ρεί να λει­τουρ­γή­σει ανα­στο­χα­στι­κά μέσα σ’αυτό το κοι­νω­νι­κό συνον­θύ­λευ­μα τάξης και ατα­ξί­ας. Μόνο κάποιος πολι­τι­κός χώρος μπο­ρεί να το πετύ­χει: Ένα κόμ­μα που αντλεί ιδέ­ες από τον αρι­στε­ρό μεταρ­ρυθ­μι­σμό, την οικο­λο­γία και τον πολι­τι­κό φιλε­λευ­θε­ρι­σμό. Ένα κόμ­μα-αρω­γός της κοι­νω­νί­ας που εμπε­ριέ­χει ιστο­ρι­κά ένα αίσθη­μα ευθύ­νης ‚που μπο­ρεί να συν­θέ­τει κοι­νω­νι­κά ρεύ­μα­τα, που ανα­δει­κνύ­ει προ­τε­ραιό­τη­τες (πατριω­τι­κές, οικο­νο­μι­κές, κοι­νω­νι­κές, πολι­τι­στι­κές), να λει­τουρ­γεί κομ­βι­κά σε οποια­δή­πο­τε συστη­μα­τι­κή κοι­νω­νι­κή ανη­συ­χία, να την οργα­νώ­νει και να την εκφρά­ζει. Να υπο­μο­χλί­ζει συστη­μα­τι­κά κάθε κοι­νω­νι­κή ανά­γκη που κατευ­θύ­νε­ται στο χώρο του συλ­λο­γι­κού. Το κόμ­μα αυτό πρέ­πει να ενστα­λα­χθεί στη συνεί­δη­ση του κόσμου ως ένας κοι­νω­νι­κός κόμ­βος που φιλο­ξε­νεί, δια­λέ­γε­ται, προ­τεί­νει λύσεις σ’όσους αισθά­νο­νται ή το εμπι­στεύ­ο­νται ότι έχει τη δύνα­μη να οργα­νώ­σει τη κοι­νω­νι­κή συνο­χή, να προ­κρί­νει την πολι­τι­κή προ­ο­πτι­κή μιας ανα­συ­ντε­ταγ­μέ­νης δημιουρ­γι­κής Ελλάδας.

«Ώστε νομί­ζεις πως έχεις αλλά­ξει ε;»

«Φοβά­μαι πως ναι, κύριε», είπε η Αλί­κη. «Δεν θυμά­μαι πια όλα εκεί­να τα πράγ­μα­τα που ήξε­ρα κάπο­τε και αλλά­ζω διαρ­κώς μέγε­θος!».

«Δεν Θυμά­σαι ποια πράγ­μα­τα ;» ρώτη­σε η Κάμπια.

Λιού­ις Κάρολ: Η Αλί­κη στη χώρα των θαυ­μά­των». Συμβου­λές από μια κάμπια.

 

 

Βρεί­τε μας και στη σελί­δα μας στο Facebook: Η Πολι­τι­κή σήμερα