Κούλουμα ή Καθαρά Δευτέρα: Από που προέρχονται οι ονομασίες αυτές

Kού­λου­μα σήμε­ρα ή Καθα­ρά Δευ­τέ­ρα και όλος ο κόσμος γιορ­τά­ζει την πρώ­τη ουσια­στι­κά ημέ­ρα της Σαρακοστής.

Πόσοι όμως γνω­ρί­ζουν για­τί ονο­μά­ζου­με έτσι αυτή τη γιορτή;

Σύμ­φω­να με το dogma, υπάρ­χουν διά­φο­ρες από­ψεις για τα Κού­λου­μα. Μετα­ξύ των πρώ­των που επι­κρά­τη­σαν ήταν εκεί­νη που υπο­στή­ρι­ζε ότι η λέξη  Κού­λου­μα προ­έρ­χο­νταν  από τη λατι­νι­κή «CULUMUS», κάτι που ωστό­σο δεν είναι απο­λύ­τως ασφα­λές ως συμπέ­ρα­σμα, αφού τέτοια λέξη δεν απα­ντά­ται στα λατι­νι­κά. Σύμ­φω­να, με την προ­α­να­φερ­θεί­σα εκδο­χή τα Κού­λου­μα, απο­τε­λούν ανα­γραμ­μα­τι­σμό του λατι­νι­κού «CUMULUS» που σημαί­νει «σωρός, αφθο­νία», αλλά και «τελεί­ω­μα».

Έτσι, λοι­πόν, εικά­ζο­νταν ότι το cumulus να έγι­νε «κού­μου­λα» και στη συνέ­χεια «κού­λου­μα», με την έννοια ότι την ημέ­ρα αυτή κατα­να­λώ­νου­με αφθο­νία νηστί­σι­μων τρο­φών, ενώ παράλ­λη­λα σημα­το­δο­τεί­ται το τελεί­ω­μα της Αποκριάς.

Υπάρ­χει, παρό­λα αυτά, μια δεύ­τε­ρη πιθα­νό­τε­ρη εκδο­χή, σύμ­φω­να με την οποία η λέξη «κού­λου­μα», προ­έ­κυ­ψε από την λατι­νι­κή λέξη «COLUMNA», που σημαί­νει «κολώ­να». Κι αυτό, επει­δή το πρώ­το γλέ­ντι της Καθα­ράς Δευ­τέ­ρας στην Αθή­να έγι­νε στους Στύ­λους του Ολυ­μπί­ου Διός.

Η γιορ­τή αυτή είναι πανελ­λή­νια και κατ΄ άλλους έχει αθη­ναϊ­κή κατα­γω­γή, ενώ κατ΄ άλλους βυζα­ντι­νή. Στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη γιορ­τα­ζό­ταν έντο­να από πλή­θος κόσμου που συνέρ­ρεε σε ένα από τους επτά λόφους της πόλης και συγκε­κρι­μέ­να σ΄ εκεί­νο του ελλη­νι­κό­τα­του οικι­σμού των «Τατα­ού­λων».

Στην Αθή­να από πολ­λές δεκα­ε­τί­ες προ του Α’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου τα Κού­λου­μα γιορ­τα­ζό­ταν στις πλα­γιές του λόφου του Φιλο­πάπ­που όπου οι Αθη­ναί­οι «τρω­γό­πι­ναν» καθι­σμέ­νοι στους βρά­χους από το μεση­μέ­ρι μέχρι τη δύση του Ήλιου. Οι περισ­σό­τε­ροι χόρευαν από τους ήχους πλα­νό­διων μου­σι­κών, κατά παρέ­ες, είτε δημο­τι­κούς είτε λαϊ­κούς χορούς υπό τους ήχους «λατέρ­νας».

Το σού­ρου­πο όλοι οι Ρου­με­λιώ­τες γαλα­τά­δες της Αθή­νας έστη­ναν λαμπρό χορό κυρί­ως τσά­μι­κο γύρω από τους στύ­λους του Ολυ­μπί­ου Διός παρου­σία των Βασι­λέ­ων και πλή­θους κόσμου.

Καθαρά Δευτέρα

Η Καθα­ρά Δευ­τέ­ρα ονο­μά­στη­κε έτσι για­τί καλού­μα­στε να αφή­σου­με πίσω μας όλες τις αμαρ­τω­λές συνή­θειες και κραι­πά­λες, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων και των αρτύ­σι­μων, δηλα­δή των μη νηστί­σι­μων, φαγη­τών, καθα­ρί­ζο­ντας με τον τρό­πο αυτό την ψυχή και το σώμα μας.

Έτσι κι αλλιώς η νηστεία έχει ήδη ξεκι­νή­σει “μερι­κώς” μια βδο­μά­δα πριν, καθώς όλη την προη­γού­με­νη εβδο­μά­δα δεν τρώ­με κρέας.

Συγκε­κρι­μέ­να η προ-προη­γού­με­νη Κυρια­κή, “της Από­κρεω” (από εκεί πήραν το όνο­μά τους οι Από­κριες), είναι σύμ­φω­να με την Ορθό­δο­ξη παρά­δο­ση η τελευ­ταία μέρα που τρώ­με κρέας.

Επί­σης, η Κυρια­κή πριν την Καθα­ρά Δευ­τέ­ρα ονο­μά­ζε­ται “της Τυρο­φά­γου” επει­δή είναι η τελευ­ταία μέρα που τρώ­με γαλακτοκομικά.

Εκτός, όμως, από χρι­στια­νι­κή σημα­σία της, η Καθα­ρά Δευ­τέ­ρα είναι για πολ­λούς το τέλος της Απο­κριάς, καθώς εκεί­νη την μέρα πέφτει η αυλαία για τις απο­κριά­τι­κες εορ­τα­στι­κές εκδη­λώ­σεις που ξεκί­νη­σαν την Τσικνοπέμπτη.

Πηγή www.tanea.gr

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -