Ενότητα μέσα από τη διαφορετικότητα. Η ισχύς των ευρωπαϊκών αξιών

Tου Νίκου Γιαν­νή υπο­ψή­φιου Ευρω­βου­λευ­τή της Νέας Δημοκρατίας

Ενό­τη­τα μέσα από τη δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα, αυτή είναι η κυρί­ως πρό­κλη­ση της δημο­κρα­τί­ας. Αυτό είναι το κύριο πρό­ταγ­μα του φεντε­ρα­λι­σμού, της ευρω­παϊ­κής ιδέ­ας, της ειρη­νι­κής συμ­βί­ω­σης εν ελευ­θε­ρία, με αμοι­βαίο σεβα­σμό στα συμ­φέ­ρο­ντα και τις από­ψεις των άλλων, σε όλες τις εθνι­κές και συλ­λο­γι­κές ταυτότητες.

Η δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα νοεί­ται ως η αρχή που επι­τρέ­πει στους ανθρώ­πους να εκπλη­ρώ­νουν τις δυνα­τό­τη­τες και ελεύ­θε­ρες επι­λο­γές τους, ανε­ξαρ­τή­τως των ατο­μι­κών τους ιδιαι­τε­ρο­τή­των. Το δια­φο­ρε­τι­κό, το μειο­ψη­φι­κό, το κρι­τι­κό, δεν είναι απει­λή, είναι πλού­τος. Η τυραν­νία της πλειο­ψη­φί­ας είναι πρό­βλη­μα, απο­κα­λύ­πτει φόβο. Η δύνα­μη της πλειο­ψη­φί­ας έγκει­ται στο ότι δεν έχει ανά­γκη ούτε την επι­βο­λή, ούτε την κατα­στο­λή, επι­βάλ­λε­ται αφ’ εαυτής.

Η συνει­δη­τή καθη­με­ρι­νή θέση σε εφαρ­μο­γή των αρχών της δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τας γεν­νά και οδη­γεί στην απο­δο­χή, υπο­στή­ρι­ξη και επέ­κει­να ανά­πτυ­ξη του ταλέ­ντου και της από­δο­σης των ατό­μων. Αυτό φέρ­νει ευκαι­ρί­ες για και­νο­το­μία, ενι­σχύ­ει τις επι­δό­σεις και την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα των οργα­νι­σμών, δημο­σί­ων και ιδιω­τι­κών. Η συμ­με­το­χι­κή ηγε­σία, οι συνερ­γα­τι­κές δομές, η εκμαί­ευ­ση της συλ­λο­γι­κής σοφί­ας, η δια­χεί­ρι­ση της γνώ­σης, η δημο­κρα­τι­κή οργα­νι­κή μονά­δα που επι­τυγ­χά­νει την ενό­τη­τα και τα θετι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα δια­μέ­σου της προ­ώ­θη­σης της δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τας, έχουν αναμ­φι­σβή­τη­τα θετι­κή επί­δρα­ση στην ειρή­νη των σύγ­χρο­νων κοι­νω­νιών, εντός των κρα­τών και στις δια­κρα­τι­κές σχέ­σεις, στην τεχνι­κή και οικο­νο­μι­κή πρό­ο­δο και τελι­κώς στην αύξη­ση της κοι­νω­νι­κής ευη­με­ρί­ας. Η Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση απο­τε­λεί μάλ­λον το πιο εύστο­χο παρά­δειγ­μα αυτής της προσέγγισης.

Η ευρω­παϊ­κή κοι­νω­νία είναι ανοι­κτή σε όλους, ανε­ξάρ­τη­τα από το φύλο, την εθνι­κό­τη­τα, τη γλώσ­σα, την ανα­πη­ρία, την ηλι­κία, τον σεξουα­λι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό, την ταυ­τό­τη­τα φύλου και φυσι­κά τη θρη­σκεία. Αυτό απορ­ρέ­ει από το γεγο­νός ότι η ΕΕ είναι πρω­ταρ­χι­κώς μια ένω­ση αξιών.

Οι κοι­νές μας, ευρω­παϊ­κές αξί­ες είναι:

Η ανθρώ­πι­νη αξιο­πρέ­πεια. Η ανθρώ­πι­νη αξιο­πρέ­πεια είναι απα­ρα­βί­α­στη. Πρέ­πει να γίνε­ται σεβα­στή και να προ­στα­τεύ­ε­ται, απο­τε­λεί δε την ίδια τη βάση των θεμε­λιω­δών δικαιωμάτων.

Η Ελευ­θε­ρία. Η ελεύ­θε­ρη κυκλο­φο­ρία εξα­σφα­λί­ζει στους πολί­τες το δικαί­ω­μα να κυκλο­φο­ρούν και να δια­μέ­νουν ελεύ­θε­ρα εντός της Ένω­σης. Οι ατο­μι­κές ελευ­θε­ρί­ες, όπως ο σεβα­σμός της ιδιω­τι­κής ζωής, η ελευ­θε­ρία της σκέ­ψης, της θρη­σκεί­ας, του συνέρ­χε­σθαι, της έκφρα­σης και της ενη­μέ­ρω­σης προ­στα­τεύ­ο­νται από τον Χάρ­τη Θεμε­λιω­δών Δικαιω­μά­των της ΕΕ.

Η Δημο­κρα­τία. Η λει­τουρ­γία της Ένω­σης στη­ρί­ζε­ται στην αντι­προ­σω­πευ­τι­κή δημο­κρα­τία. Το να είναι κάποιος Ευρω­παί­ος πολί­της σημαί­νει επί­σης ότι απο­λαμ­βά­νει των πολι­τι­κών δικαιω­μά­των του. Κάθε ενή­λι­κος πολί­της της ΕΕ έχει το δικαί­ω­μα του εκλέ­γειν και εκλέ­γε­σθαι στις εκλο­γές του Ευρω­παϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου. Οι πολί­τες της ΕΕ έχουν το δικαί­ω­μα του εκλέ­γειν και εκλέ­γε­σθαι στη χώρα κατοι­κί­ας τους, ή στη χώρα κατα­γω­γής τους.

Ισό­τη­τα-ισο­νο­μία. Η ισό­τη­τα σημαί­νει ότι όλοι οι πολί­τες έχουν ίσα δικαιώ­μα­τα ενώ­πιον του νόμου. Η αρχή της ισό­τη­τας μετα­ξύ ανδρών και γυναι­κών διέ­πει όλες τις ευρω­παϊ­κές πολι­τι­κές και απο­τε­λεί τη βάση της ευρω­παϊ­κής ολο­κλή­ρω­σης. Ισχύ­ει για όλους τους τομείς. Η αρχή της ίσης αμοι­βής για ίση εργα­σία συμπε­ρι­λή­φθη­κε στη Συν­θή­κη του 1957. Αν και εξα­κο­λου­θούν να υπάρ­χουν ανι­σό­τη­τες, η ΕΕ έχει σημειώ­σει σημα­ντι­κή πρό­ο­δο, ηγεί­ται δε παγκοσμίως.

Κρά­τος δικαί­ου. Η ΕΕ στη­ρί­ζε­ται στο κρά­τος δικαί­ου. Όλες οι ενέρ­γειές της βασί­ζο­νται στις Συν­θή­κες, τις οποί­ες τα κρά­τη μέλη έχουν εγκρί­νει οικειο­θε­λώς και δημο­κρα­τι­κά. Η προ­ά­σπι­ση του δικαί­ου και της δικαιο­σύ­νης εξα­σφα­λί­ζε­ται από ένα ανε­ξάρ­τη­το δικα­στι­κό σώμα. Τα κρά­τη μέλη παρα­χώ­ρη­σαν την τελι­κή δικαιο­δο­σία στο Ευρω­παϊ­κό Δικα­στή­ριο, οι απο­φά­σεις του οποί­ου πρέ­πει να γίνο­νται σεβα­στές από όλους.

Ανθρώ­πι­να δικαιώ­μα­τα. Τα ανθρώ­πι­να δικαιώ­μα­τα προ­στα­τεύ­ο­νται από τον Χάρ­τη Θεμε­λιω­δών Δικαιω­μά­των της ΕΕ. Αυτά καλύ­πτουν το δικαί­ω­μα σε μη δια­κρι­τι­κή μετα­χεί­ρι­ση λόγω φύλου, φυλε­τι­κής ή εθνο­τι­κής κατα­γω­γής, θρη­σκεί­ας ή πεποι­θή­σε­ων, ανα­πη­ρί­ας, ηλι­κί­ας ή σεξουα­λι­κού προ­σα­να­το­λι­σμού, το δικαί­ω­μα στην προ­στα­σία των προ­σω­πι­κών δεδο­μέ­νων, και/ή το δικαί­ω­μα πρό­σβα­σης στη δικαιοσύνη.

Αυτοί οι στό­χοι και αξί­ες απο­τε­λούν το θεμέ­λιο της ΕΕ και προ­βλέ­πο­νται ρητώς στη Συν­θή­κη της Λισα­βό­νας και στον Χάρ­τη των Θεμε­λιω­δών Δικαιω­μά­των της Ευρω­παϊ­κής Ένωσης.

Το 2012, το βρα­βείο Νόμπελ Ειρή­νης δόθη­κε στην Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση για το έργο της με σκο­πό την προ­α­γω­γή της ειρή­νης, της συμ­φι­λί­ω­σης, της δημο­κρα­τί­ας και των ανθρω­πί­νων δικαιω­μά­των στην Ευρώ­πη. Ήταν ένα πρω­το­φα­νές γεγο­νός στην ιστο­ρία του θεσμού αυτή η απο­νο­μή σε μια ηπει­ρω­τι­κών δια­στά­σε­ων ένω­ση κρα­τών και πολι­τών, την ΕΕ. Πρω­το­φα­νές από ιστο­ρι­κή από­ψη είναι και το εγχεί­ρη­μα της ευρω­παϊ­κής ενοποίησης,ως δημο­κρα­τι­κή έκφαν­ση από κάτω προς τα πάνω, οικειο­θε­λώς και χωρίς επι­βο­λή, δια της επί­τευ­ξης δια­χρο­νι­κής ενό­τη­τας μέσα από τη διαφορετικότητα.

Κατά συνέ­πεια:

Κάθε πολί­της πρέ­πει να αισθά­νε­ται αξιο­πρε­πής και να τυγ­χά­νει σεβασμού.

Πρέ­πει να ανα­γνω­ρί­ζο­νται και αξιο­ποιού­νται οι δια­φο­ρές και οι ιδιαι­τε­ρό­τη­τες των ανθρώπων.

Να προ­ω­θεί­ται η αμοι­βαία εμπι­στο­σύ­νη, η ίση μετα­χεί­ρι­ση και η μη-διά­κρι­ση, χωρίς απο­κλει­σμούς και προκαταλήψεις.

Να ανα­πτύσ­σου­με μια πολι­τι­κή ποι­κι­λο­μορ­φί­ας και σεβα­σμού της ετερότητας.

Να παρέ­χου­με πλη­ρο­φό­ρη­ση και εκπαί­δευ­ση στους Ευρω­παί­ους πολί­τες σε θέμα­τα παι­δεί­ας πολί­τη, δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τας, δια­χεί­ρι­σης της δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τας και ολο­κλη­ρω­μέ­νης έντα­ξης όλων.

Όλοι δια­φο­ρε­τι­κοί όλοι ίσοι, αυτή είναι η ενω­μέ­νη Ευρώ­πη. Με ελευ­θε­ρία επι­λο­γής και ατο­μι­κή ευθύνη.

Αυτά δεν είναι δεδο­μέ­να, απαι­τούν μια συνε­χή προ­σπά­θεια από όλους μας. Αδύ­να­το; Δεσμεύ­μαι να συνε­χί­σω αυτόν τον αγώ­να στο όνο­μα όλων των σημε­ρι­νών Ευρω­παί­ων, επι­πλέ­ον αυτών που πέρα­σαν κι αυτών που θα έλθουν, ως μέλος του Ευρω­παϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου. Χρειά­ζο­μαι την ισχυ­ρή εντο­λή σου γι’ αυτό.

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -