Ο θυρεός του 1926 στα Κάτω Πετράλωνα

Τα βλέ­πεις, σχε­δόν παντού, σιω­πη­λά, με εκεί­νη την τραυ­μα­τι­σμέ­νη αξιο­πρέ­πεια ενός αστι­κού κενο­τα­φί­ου. Ανε­βαί­νο­ντας την Πει­ραιώς, έστρι­ψα δεξιά στο ύψος των Κάτω Πετρα­λώ­νων, με τη βεβαιό­τη­τα ότι η παλιά αυτή συνοι­κία θα μου έδι­νε ανα­πά­ντε­χα ευρήματα.

Αλλά αυτή η προσ­δο­κία που οδη­γεί σε δαι­δα­λώ­δεις δια­δρο­μές, φέρ­νει έναν καταιο­νι­σμό εικό­νων. Περ­πα­τώ­ντας σε δρό­μους με ονό­μα­τα Κει­ριά­δων (από τον αρχαίο δήμο της Αττι­κής), Αλκμή­νης, Αρι­στο­φώ­ντος, Ευρυ­σθέ­ως, Κλή­με­ντος και Φυλα­σί­ων, νιώ­θεις να σε ποτί­ζει η ποί­η­ση της ονο­μα­το­δο­σί­ας. Στα Κάτω Πετρά­λω­να, με τις πολ­λές πολυ­κα­τοι­κί­ες και τη ζωη­ρή καθη­με­ρι­νό­τη­τα, επι­ζούν κόγ­χες παλιάς ζωής. Είναι αυτό ένα ζητού­με­νο; Πιθα­νόν όχι, αλλά τα σπί­τια που έχουν απο­μεί­νει, τα περισ­σό­τε­ρα από τις δύο δεκα­ε­τί­ες του Μεσο­πο­λέ­μου, διά­σπαρ­τα ή μερι­κά σε σει­ρά, έχουν ισχυ­ρό απο­τύ­πω­μα. Είναι σαν όστρα­κα, γαν­τζω­μέ­να, αστι­κά κελύ­φη για ζωές μιας μικρο­α­στι­κής κανονικότητας.

Στά­θη­κα σε ένα από τα ευρή­μα­τα, που δεν ήταν σπί­τι, αλλά επι­γρα­φή. Θα την έχουν δει πολ­λοί στην περιο­χή, καθώς βρί­σκε­ται στην κεντρι­κή οδό Κει­ριά­δων 18, στη γωνία με την οδό Φυλα­σί­ων, σε ένα δίπα­το, γεω­με­τρι­κό σπί­τι χτι­σμέ­νο πιθα­νό­τα­τα γύρω στο 1935. Στο ισό­γειο είχε παλιά κατα­στή­μα­τα, φανε­ρό και από τις πέντε ξύλι­νες πόρ­τες σε εκεί­νο το γαλα­κτε­ρό γκρί­ζο της παλιάς γει­το­νιάς. Και πάνω από τη μία πόρ­τα κρα­τού­σε ακό­μη η επι­γρα­φή «Στε­γνο­κα­θα­ρι­στή­ρια “Η Ευτυ­χία”», με εξα­ψή­φιο αριθ­μό τηλε­φώ­νου. Χιλιά­δες παρό­μοιες επι­γρα­φές έχουν πετα­χτεί και κατα­στρα­φεί, αλλά αυτή, ας μείνει.

Λίγο πιο κάτω και αφού είχα δει ορι­σμέ­να σπί­τια, όπως το μονώ­ρο­φο στην οδό Αμφι­τρύ­ω­νος 24, με το λου­κέ­το στη λεη­λα­τη­μέ­νη εξώ­θυ­ρα κι εκεί­νο το ξεπλυ­μέ­νο πρά­σι­νο, σαν φύλ­λο ελιάς, στους ξεφτι­σμέ­νους σοβά­δες, επέ­στρε­ψα να δω το σπι­τά­κι δίπλα στο μεγά­λο σού­περ μάρ­κετ που είχα δει από το αυτο­κί­νη­το. Με την άκρη του ματιού, είχα κατα­λά­βει ότι ήταν ένα ιδιαί­τε­ρο σπί­τι, κερα­μο­σκε­πές, ψηλό μονώ­ρο­φο με δύο ημι­υ­πό­γεια μαγα­ζιά. Εχα­σκαν οι πρά­σι­νες πόρ­τες τους, που οδη­γού­σαν σε άγνω­στα δωμά­τια. Εκεί, θα έβρι­σκε κανείς τα υπο­λείμ­μα­τα της ζωής που έσβη­σε εδώ και χρό­νια. Οταν όμως πλη­σί­α­σα το σπί­τι αυτό με τα πόδια και έφτα­σα στον αριθ­μό 12 της οδού Κει­ριά­δων, είδα τον θυρεό.

Επρό­κει­το για τρία επα­να­λαμ­βα­νό­με­να γύψι­να δια­κο­σμη­τι­κά μοτί­βα, σαν σφρα­γί­δες ή μεντα­γιόν. Αλλά στο μεσαίο, ανά­με­σα στα δύο παρά­θυ­ρα του σπι­τιού, η δια­κο­σμη­τι­κή σφρα­γί­δα είχε γίνει «θυρε­ός», πάνω στον οποίο δια­κρί­νο­νται τα αρχι­κά του ιδιο­κτή­τη (ΓΔΚ) και το έτος ανέ­γερ­σης: 1926. Στη στέ­γη είχαν απο­μεί­νει τρία μόνο ακρο­κέ­ρα­μα, του δια­δε­δο­μέ­νου τύπου, αν και το σπί­τι στην επο­χή που χτί­στη­κε θα μπο­ρού­σε να είχε παρα­βλέ­ψει τον κλα­σι­κό κανό­να. Ηταν, προ­φα­νώς, θέμα γού­στου του ΓΔΚ, που με περη­φά­νια είχε «σφρα­γί­σει» το σπί­τι με κτη­το­ρι­κό θυρεό.

Αυτό που αντί­κρι­ζα ήταν ένα ερει­πω­μέ­νο σπι­τά­κι. Από την πόρ­τα του διπλα­νού σπι­τιού φαι­νό­ταν λίγο η αυλή και η σει­ρά των δωμα­τί­ων, αλλά έπρε­πε να πάω στον κάτω δρό­μο, στην οδό Αλκμή­νης, και μέσα από την αυλό­πορ­τα ενός άλλου σπι­τιού να δω πώς συγκοι­νω­νού­σαν οι αυλές των σπι­τιών. Ηταν όλα βου­βά, αλλά μου έμει­νε το ζωη­ρό γαλά­ζιο χρώ­μα που φαι­νό­ταν ακό­μη στις πόρ­τες των δωμα­τί­ων που έβγαι­ναν στην αυλή. Θύμι­ζε το γαλά­ζιο που βλέ­πει κανείς στο Αιγαίο, και υπήρ­χε μια αύρα μικρού τόπου στις ρημαγ­μέ­νες αυλές που έβλε­πα από τις χαρα­μά­δες. Αλλά ο θυρε­ός της πρό­σο­ψης μας υπεν­θύ­μι­ζε τον πήχυ της φιλοδοξίας.

Πηγή http://www.kathimerini.gr

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -