Δουργούτι 9 Αυγούστου 1944: Το μεγάλο μπλόκο

Το Δουρ­γού­τι είναι σήμε­ρα ένα μισο­ξε­χα­σμέ­νο όνο­μα συνοι­κί­ας του Νέου Κόσμου, υπήρ­ξε όμως μια συνοι­κία που έδω­σε τα μέγι­στα στον αντι­φα­σι­στι­κό αγώ­να της Κατο­χής. Η περιο­χή αρχι­κά ονο­μά­ζο­νταν «Νομούζ Ντά­με», που στα τουρ­κι­κά σήμαι­νε χοι­ρο­στά­σιο. Το 1921 στην περιο­χή μετα­φέρ­θη­καν οι πρώ­τοι Αρμέ­νιοι πρό­σφυ­γες. Μετά το 1928 οι Ιτα­λοί έχτι­σαν μερι­κά σπί­τια στην περιο­χή ως απο­ζη­μί­ω­ση για το βομ­βαρ­δι­σμό της Κέρ­κυ­ρας. Η περιο­χή αυτή ονο­μά­στη­κε «Ιτα­λι­κά». Μετά τη Μικρα­σια­τι­κή Κατα­στρο­φή χτί­ζο­νται οι γνω­στές «κίτρι­νες» προ­σφυ­γι­κές πολυ­κα­τοι­κί­ες. Μια περιο­χή της φτω­χο­λο­γιάς, πολυ­πο­λι­τι­σμι­κή, αλλά και γεμά­τη αλλη­λεγ­γύη και αγώνες.

Το καλο­καί­ρι του 1944 υπήρ­ξε το πιο σκλη­ρό για τις συνοι­κί­ες της Αθή­νας. Οι Ναζί κατα­κτη­τές και οι ντό­πιοι συνερ­γά­τες τους εξα­πέ­λυ­σαν ένα όργιο μπλό­κων και εκτε­λέ­σε­ων βλέ­πο­ντας πως οι μέρες τους στην Ελλά­δα ήταν πια μετρημένες.

ΤΟ ΔΟΥΡΓΟΥΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΜΕΝΕ ΕΞΩ ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ.

Στις 9 Αύγου­στου 1944 οι κάτοι­κοι των συνοι­κι­σμών Δουρ­γού­τι, Κατσι­πό­δι και Φάρος βρί­σκο­νται κυκλω­μέ­νοι πριν το ξημέ­ρω­μα, από φάλαγ­γες Γερ­μα­νών και των Ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών. Έντρο­μοι οι κάτοι­κοι ξυπνούν από τα ουρ­λια­χτά τους και τα χωνιά. Οι κατα­κτη­τές καλού­σαν τούς άρρε­νες από 16 χρο­νών μέχρι 60 να παρου­σια­στούν σε τρία σημεία: έξω από το εργο­στά­σιο Καί­σα­ρη, έξω από την αρμε­νι­κή εκκλη­σία του Αγ. Γρη­γο­ρί­ου, στην πλα­τεία Φάρος.

Πάνω από 1.200 κάτοι­κοι (κατά άλλους 2.000) συγκε­ντρώ­θη­καν στα σημεία αυτά. Στο Φάρο ο Ανθυ­πα­σπι­στής Γεώρ­γιος Ζαχα­ρό­που­λος των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας είχε το γενι­κό πρό­σταγ­μα. Αυτός και οι τσο­λιά­δες του χτυ­πού­σαν, βασά­νι­ζαν και εκτε­λού­σαν εν ψυχρώ. Τέσ­σε­ρις κου­κου­λο­φό­ροι χαφιέ­δες υπο­δεί­κνυαν τους αγω­νι­στές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ και από εκεί ξεκι­νού­σε το μαρ­τύ­ριο. Με ένα νεύ­μα των μασκο­φό­ρων οι Γερ­μα­νοί και Ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες δήμιοι άρπα­ζαν τον αγω­νι­στή και τον εκτε­λού­σαν επί τόπου με φρι­κτά βασανιστήρια.

Εκα­το­ντά­δες εξ αυτών, μαζί και μεγά­λο πλή­θος Αρμε­νί­ων, μετα­φέρ­θη­καν με καμιό­νια στο στρα­τό­πε­δο Χαϊ­δα­ρί­ου και αμέ­σως μετά στα ναζι­στι­κά στρα­τό­πε­δα συγκέ­ντρω­σης, από τα οποία ελά­χι­στοι επέστρεψαν.

Μαρ­τυ­ρία Κλε­άν­θη Τοσουνίδη

Το βρά­δυ του μπλό­κου ήμου­να υπεύ­θυ­νος στο φρου­ραρ­χείο (Δουρ­γου­τιού). Όταν ο Μου­ράτ μας ειδο­ποί­η­σε, κινη­θή­κα­με για να βγού­με απ’ τον κλοιό δια­σχί­ζο­ντας τη Λεω­φό­ρο Συγ­γρού από του Φορντ. Σύμ­φω­να με σχε­τι­κή δια­τα­γή που υπήρ­χε, να προ­σπα­θού­με να βγαί­νου­με απ’ τα μπλό­κα και να χτυ­πά­με απ’ έξω.

Σύντο­μα κατα­λά­βα­με πως απ’ τη Λεω­φό­ρο δεν μπο­ρού­σα­με να περά­σου­με. Προ­χω­ρή­σα­με πίσω απ’ τις φυλα­κές και κάτω απ’ τη μάντρα Γαβα­λά. Περά­σα­με το ρέμα με πρό­θε­ση να ανε­βού­με προς Φάρο, για να βγού­με πέρα απ’ το Μπρα­χά­μι. Στα­μα­τή­σα­με για­τί απ’ εκεί ακού­γο­νταν πυρο­βο­λι­σμοί. Κατη­φο­ρί­σα­με προς Άλσος Νέας Σμύρ­νης. Όλο και περισ­σό­τε­ρο αντι­λαμ­βα­νό­μα­στε το μπλό­κο μέσα στο οποίο βρι­σκό­μα­σταν. Όταν πια δεν βρί­σκα­με διέ­ξο­δο είδα­με το φρε­ά­τιο του υπό­νο­μου, που λόγω της Κατο­χής είχε μεί­νει μισο­τε­λειω­μέ­νος και αχρησιμοποίητος.

Κατε­βαί­νου­με και προ­χω­ρού­με αργά και προ­σε­χτι­κά. Κάπο­τε από πάνω ακού­με δυνα­τό θόρυ­βο από μεγά­λη κίνη­ση. Σκε­φτή­κα­με πως θα είμα­στε κάτω απ’ τη Συγ­γρού. Και πράγ­μα­τι έτσι ήταν. Βγή­κα­με απά­νω, στην Καλ­λι­θέα. Συνα­ντή­σα­με τους Καλ­λι­θε­ά­τες ΕΛΑ­Σί­τες που ετοι­μά­ζο­νταν να χτυ­πή­σουν τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες του Μπλό­κου. Ενω­θή­κα­με μαζί τους και το μεση­με­ρά­κι χτυ­πή­σα­με από τον Ιλι­σό, από την περιο­χή του εργο­στα­σί­ου «Ίρις» και του Φόρου.

Πηγή http://www.pontos-news.gr

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -