ΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Οι «ενεργειακές κοινότητες» με βάση το νόμο 4513 φεκ α’ 9/23.01.2018 είναι ο νέος θεσμός που μπορεί να αλλάξει άμεσα τον χάρτη στο ενεργειακό μέλλον της χώρας ξεκινώντας από την Τ.Α .
Του Χαράλαμπου Στέρτσου
Οι «ενεργειακές κοινότητες» με βάση το νόμο 4513 φεκ α’ 9/23.01.2018 είναι ο νέος θεσμός που μπορεί να αλλάξει άμεσα τον χάρτη στο ενεργειακό μέλλον της χώρας ξεκινώντας από την Τ.Α . Ένας θεσμός που είναι στα χέρια των πολιτών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να παράγουν αυτόνομα το ρεύμα που καταναλώνουν και να εξασφαλίζουν μ΄αυτό τον τρόπο σχεδόν δωρεάν ενέργεια σε τοπικό επίπεδο .
Μια σχετική επένδυση μπορεί ξεκινήσει άμεσα από τους Δήμους προσφέροντας ενεργειακή αυτάρκεια σε δημοτικά κτίρια και σχολεία, αλλά να γίνει και ζωντανό παράδειγμα ώστε να οργανωθούν οι δημότες στην συνεργατική παραγωγή ενέργειας να εξοικονομήσουν σημαντικούς πόρους για κάθε νοικοκυριό.
Δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο από πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα των εκπροσώπων της Τ.Α και των δημοτών καθώς η τεχνολογία και τεχνογνωσία προσφέρεται πλέον σε προσιτές τιμές και υπάρχουν σχετικά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Τι ακριβώς είναι οι ενεργειακές κοινότητες;
Οι ενεργειακές κοινότητες είναι τοπικοί αστικοί συνεταιρισμοί αποκλειστικού σκοπού, μέσω των οποίων πρωτίστως οι πολίτες (είτε ως φυσικά είτε ως νομικά πρόσωπα) μπορούν να δραστηριοποιηθούν στον ενεργειακό τομέα, αξιοποιώντας τις καθαρές πηγές ενέργειας.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο διασφαλίζει ευνοϊκούς όρους για τη σύσταση και τη λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων, με στόχο την ενίσχυση όχι μόνο των ατομικών / οικογενειακών εισοδημάτων, αλλά και της τοπικής επιχειρηματικότητας, της αλληλέγγυας οικονομίας και την προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας.
Η κοινωνική οικονομία ως σύστημα είναι αναγκαία συνθήκη προκειμένου να υλοποιηθεί αυτός ο στόχος με συνέργειες πολιτών ώστε να εξασφαλιστεί ένα βιώσιμο ενεργειακό σύστημα για όλες τις κοινωνικές ομάδες χωρίς αποκλεισμούς και για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Στους Συνεταιρισμούς αυτούς μπορούν να συμμετέχουν από κοινού η και ξεχωριστά Δήμοι νομικά τους πρόσωπα και δημότες. Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μπορεί να γίνει σε στέγες αλλά και φωτοβολταικά πάρκα.
Από πληροφορίες που συγκεντρώσαμε η επένδυση για κάθε νοικοκυριό κυμαίνεται σε 2.000 με 3.000 Ε. και το όφελος απόδοσης γύρω στο 15% το χρόνο. Άρα απόσβεση κεφαλαίου σε λιγότερο από 5 χρόνια. Πρακτικά μια σχετική επένδυση μπορεί να εξασφαλίσει ενεργειακή αυτάρκεια σε δημοτικά κτίρια και σχολεία, αλλά να γίνει και ζωντανό παράδειγμα ώστε να οργανωθούν οι δημότες στην συνεργατική παραγωγή ενέργειας να εξοικονομήσουν σημαντικούς πόρους για κάθε νοικοκυριό.
Οι οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών, οικολογικές, πολιτιστικές, καταναλωτικές και ανθρωπιστικές μπορούν να παίξουν σπουδαίο και αποφασιστικό ρόλο στην κινητοποίηση των πολιτών καθώς διαθέτουν το ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ εμπιστοσύνης που χρειάζεται ώστε να δημιουργηθούν αστικοί Συνεταιρισμοί ενέργειας όπως προβλέπει ο νέος νόμος.
Η κινητοποίηση των διαδικασιών από τα κάτω για την παραγωγή τα ενέργεια από εναλλακτικές πηγές προσφέρεται για πρώτη φορά στην ιστορία καθώς οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες ( πετρελαϊκές) γίνονται τροχοπέδη στην εξάπλωση των νέων τεχνολογιών του διαμοιρασμού της ενέργειας και της γνώσης. Είναι προφανές ότι δεν θέλουν να χάσουν τα υπερκέρδη τους από μια νέα βιομηχανία της ενέργειας που ελαχιστοποιεί το κόστος. Επομένως γεννάται και ένα πολιτικό ζήτημα οι τοπικές κοινωνίες να υπερασπιστούν το κοινωνικό όφελος έναντι εκείνων που εμποδίζουν την διάχυση στις τεχνολογικές καινοτομίες και την κατανεμημένη ενέργεια.
Η ενέργεια είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για το μέλλον της κοινωνίας και του Πλανήτη λόγω κλιματικής αλλαγής, για να αφεθεί στα χέρια των μεγάλων πολυεθνικών που εμμένουν να κρατούν όμηρο την ανθρωπότητα στα ορυκτά καύσιμα. Η εγρήγορση της κοινωνίας στο ζήτημα της ενέργειας είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Ξεκινώντας το νοητικό ταξίδι από την Προμηθεϊκή φωτιά, φθάνοντας τον ηλεκτρομαγνητισμό και τις άπειρες δορυφορικές ραδιοσυχνότητες στα κινητά μας οφείλουμε να αναστοχαστούμε. Η «Ενέργεια» σε όλες τις μορφές της είναι πηγή ζωής με προέλευση το ζωοδότη Ήλιο.
Ενέργεια είναι η τροφή και κάθε κίνηση, ενέργεια και η γνώση. Ο Αϊνστάιν, στο επίπεδο της φυσικής με τη γνωστή του εξίσωση Ε=mc2, απέδειξε ότι τα πάντα είναι ενέργεια. Αντίστοιχα και στο επίπεδο της οικονομίας η ενέργεια καθορίζει κάθε ανάπτυξη. Οι νέες τεχνολογίες και οι μορφές ενέργειας επέδρασαν καθοριστικά σε όλες τις φάσεις της πρώτης της δεύτερης και τρίτης βιομηχανικής επανάστασης.
Ειδικότερα στη περίοδο της 2ης βιομηχανικής επανάστασης η οποία καθορίστηκε από τα ορυκτά καύσιμα, η συγκέντρωση της ενέργειας στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα έδωσε τεράστια ώθηση στην παραγωγή αλλά στο τέλος προκάλεσε πολλές ανισορροπίες όχι μόνο στην οικολογία αλλά και στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Τεράστια συγκέντρωση πλούτου από την μια μεριά και από την άλλη διόγκωση της παγκόσμιας φτώχειας. Στη Τρίτη βιομηχανική επανάσταση που διανύουμε σήμερα με τη δυνατότητα άντλησης απευθείας ενέργειας από τον Ήλιο και άλλες ανανεώσιμες πηγές, δημιουργούνται οι συνθήκες για την κατανεμημένη ενέργεια και το δημοκρατικό διαμοιρασμό της.
Περνάμε έτσι σε μια εποχή όπου γίνεται εφικτή η οριζόντια διαχείριση της ενέργειας και παραγω-κατανάλωση από τους ίδιους τους καταναλωτές οι οποίοι μπορούν να είναι μέτοχοι, παραγωγοί, και καταναλωτές οργανώνοντας ενεργειακούς και καταναλωτικούς συνεταιρισμούς.
Ο Χαράλαμπος Στέρτσος είναι Κοινωνιολόγος και υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος στο Περιστέρι με το συνδυασμό «Πέρασμα σε Νέα Σελίδα» του Βασίλη Μουκουβίνα