Ευρωπαϊκή Πολιτική Ένωση

Του Νίκου Γιαννή

Έφτα­σε η στιγ­μή για την εγκα­τά­λει­ψη της μεθό­δου των μικρών βημά­των και της πραγ­μα­το­ποί­η­σης του ποιο­τι­κού άλμα­τος προς την ευρω­παϊ­κή πολι­τι­κή ένω­ση. Αυτή θα είναι μια μορ­φή ομο­σπον­δί­ας, μια ακό­μη επι­πλέ­ον των σαρά­ντα περί­που δια­φο­ρε­τι­κών ομο­σπον­δια­κών μορ­φω­μά­των που υπάρ­χουν στον κόσμο σήμε­ρα (μετα­ξύ 193 κρα­τών), μια μονα­δι­κή και πρω­το­πο­ρεια­κή στην ιστο­ρία ένω­ση κρα­τών και πολιτών.

Δεν μπο­ρεί, ούτε πρό­κει­ται να γίνει ποτέ ενιαίο κρά­τος, κατά το πρό­τυ­πο όσων γνω­ρί­ζου­με, ένα υπερ-κρά­τος των Βρυ­ξελ­λών. Ας κατα­πια­στού­με επο­μέ­νως με τη θεσμι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση της ΕΕ και τη συνταγ­μα­τι­κή της δημιουρ­γία, με ισο­νο­μία και ελευ­θε­ρία, με ισό­τη­τα μέσα από τη δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα, με δημο­κρα­τία και απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα, με κατα­νο­μή αρμο­διο­τή­των με βάση την αρχή διά­κρι­σης των εξου­σιών την επι­κου­ρι­κό­τη­τα και ανα­λο­γι­κό­τη­τα, ενό­ψει των τερα­στί­ων εσω­τε­ρι­κών και παγκο­σμί­ων προκλήσεων.

Η Ε.Ε. ως ευρω­παϊ­κή ιδέα δεν μπο­ρεί να περι­μέ­νει την ομο­θυ­μία, ούτε και την ομο­φω­νία, εκτός από αδύ­να­το δεν θα ήταν και δημο­κρα­τι­κό. Στην επό­με­νη θητεία-εντο­λή του Ευρω­παϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου είναι η μεγά­λη στιγ­μή να κατα­τε­θεί το μεγά­λο σχέ­διο για τη νέα μεγά­λη Ευρώπη.

Είναι ισχυ­ρή η άπο­ψη ότι ένα σχέ­διο πολι­τι­κής εμβά­θυν­σης δεν θα συνα­ντή­σει λαϊ­κή υπο­στή­ρι­ξη προ­τού να αντι­με­τω­πι­σθεί η οικο­νο­μι­κή κρί­ση. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα συμ­βαί­νει το αντί­θε­το. Όσο η ΕΕ παρα­μέ­νει πολι­τι­κά ασύν­δε­τη ή σε «ιστο­ρι­κή εκκρε­μό­τη­τα», οι δημα­γω­γοί πολι­τι­κοί στα κρά­τη που είναι οι κυρί­ως υπεύ­θυ­νοι για τη δημιουρ­γία του προ­βλή­μα­τος θα μετα­θέ­τουν την ευθύ­νη στην ΕΕ και η ευρω­παϊ­κή οικο­νο­μία θα επι­δει­νώ­νε­ται, θα υπο­χω­ρεί μπρο­στά στον παγκό­σμιο ανταγωνισμό.

Πρέ­πει να στα­μα­τή­σου­με από τη μια να εθνι­κο­ποιού­με τα κέρ­δη που απο­κτώ­νται δια της ΕΕ και από την άλλη να μετα­θέ­του­με στην ΕΕ τις ζημιές των εσφαλ­μέ­νων, αντια­να­πτυ­ξια­κών και πελα­τεια­κών εθνι­κών πολι­τι­κών. Αν δώσου­με την εντύ­πω­ση, σ’ εκεί­νους τους πολί­τες που αρνού­νται να δεχτούν ότι ο κόσμος άλλα­ξε, ενώ δεν θέλουν ν’ αλλά­ξουν οι ίδιοι και που φαντα­σιώ­νο­νται την επι­στρο­φή σε ένα εξι­δα­νι­κευ­μέ­νο προ κρί­σης παρελ­θόν ως λύση, ότι μπο­ρούν να δια­πραγ­μα­τεύ­ο­νται οικο­νο­μι­κά την ευρω­παϊ­κή πολι­τι­κή ενο­ποί­η­ση, τότε θα δια­πραγ­μα­τεύ­ο­νται διαρ­κώς και δεν πρό­κει­ται ούτε η πολι­τι­κή ένω­ση, ούτε η οικο­νο­μι­κή ανά­καμ­ψη να επέλθουν.

Το κοι­νό μας είναι όλοι οι Ευρω­παί­οι. Οι υπο­στη­ρι­κτές της ενω­μέ­νης Ευρώ­πης δεν είναι πλέ­ον απα­θώς θετι­κοί, οι αντί­πα­λοι της ήταν πάντο­τε αντί­πα­λοι. Η ήττα των λαϊ­κι­στών θα είναι καθα­ρή νίκη των ενωσιακών.

Οι ομο­σπον­δί­ες διέ­πο­νται από την αρχή της επι­κου­ρι­κό­τη­τας, που εκκι­νεί από την αφε­τη­ρία ότι ο καθέ­νας είναι ελεύ­θε­ρος αλλά και υπεύ­θυ­νος για την ευη­με­ρία και για τα προ­βλή­μα­τα του, ότι οι απο­φά­σεις λαμ­βά­νο­νται στο πλη­σιέ­στε­ρο προς τον πολί­τη επί­πε­δο και ότι δεν πρέ­πει κάτι να γίνε­ται από ευρύ­τε­ρους και πιο σύν­θε­τους οργα­νι­σμούς, εφό­σον μπο­ρεί να γίνε­ται εξί­σου καλά από μικρό­τε­ρους και απλού­στε­ρους. Ένα ζήτη­μα ανα­λαμ­βά­νε­ται από τον μεγα­λύ­τε­ρο οργα­νι­σμό μόνον εάν και στον βαθ­μό που οι στό­χοι της δρά­σης είναι αδύ­να­το να επι­τευ­χθούν επαρ­κώς από τις συνι­στώ­σες, πολί­τες, δήμους, κρά­τη και μπο­ρούν συνε­πώς, λόγω των δια­στά­σε­ων ή των απο­τε­λε­σμά­των τους, να επι­τευ­χθούν καλύ­τε­ρα σε αυτό το μεγα­λύ­τε­ρο επί­πε­δο. Κάθε ανώ­τε­ρο επί­πε­δο εκδη­λώ­νει οικο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή αλλη­λεγ­γύη στις συνι­στώ­σες του, χωρίς όμως να μετα­τί­θε­ται σε αυτό η ευθύ­νη της ευη­με­ρί­ας τους. Εξα­σφα­λί­ζει την ελά­χι­στη απα­ραί­τη­τη ενό­τη­τα, ώστε να δια­φυ­λάσ­σε­ται η δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα, ταυ­τό­τη­τα και συμ­φέ­ρο­ντα των μερών. Δημιουρ­γεί κάθε απα­ραί­τη­τη κοι­νή υπο­δο­μή για την ελεύ­θε­ρη εκδί­πλω­ση της πρω­το­βου­λί­ας όλων. Βοη­θά (εξ’ ου και επι­κου­ρι­κό­τη­τα), δεν υπο­κα­θι­στά, δημιουρ­γώ­ντας ένα γρα­φειο­κρα­τι­κό υπερ-κρά­τος, προ­σφέ­ρει ένα αξιό­πι­στο πλαί­σιο ελά­χι­στης αλληλεγγύης.

Η ομο­σπον­δια­κή δημο­κρα­τία δεν είναι οικο­νο­μι­κή ιδε­ο­λο­γία, είναι πολι­τι­κή ιδε­ο­λο­γία και πιο συγκε­κρι­μέ­να πρό­τα­ση πολι­τεια­κής οργά­νω­σης, που υπερ­βαί­νει για πάντα τους εθνι­κούς εγω­ϊ­σμούς και διαι­ρέ­σεις, εντα­φιά­ζει τους πολέ­μους και δημιουρ­γεί μια νέα πολι­τι­κή κοι­νό­τη­τα, με ένα Σύνταγ­μα, με δημο­κρα­τι­κό τρό­πο και με το πλέ­ον δημο­κρα­τι­κό περιε­χό­με­νο. Στη νέα πολι­τεία, οι πολί­τες θα απο­φα­σί­ζουν με δημο­κρα­τι­κό τρό­πο άλλο­τε περισ­σό­τε­ρο φιλε­λεύ­θε­ρα και άλλο­τε περισ­σό­τε­ρο σοσια­λι­στι­κά προ­γράμ­μα­τα, που ωστό­σο θα αφο­ρούν όλη την κοινότητα.

Το μεγά­λο σχέ­διο για τη μεγά­λη Ευρώ­πη πρέ­πει να είναι μικρό και σαφές. Αυτά που χρειά­ζο­νται κατά τη διάρ­κεια της νέας θητεί­ας-εντο­λής του Ευρω­παϊ­κού κοι­νο­βoυ­λί­ου είναι:

Μια οικο­νο­μι­κή κυβέρ­νη­ση για τις χώρες με νόμι­σμα το Ευρώ. Πλή­ρης τρα­πε­ζι­κή ένω­ση, κοι­νή βάση φορο­λο­γί­ας, ταμείο από­σβε­σης χρέ­ους, Υπουρ­γός Οικο­νο­μί­ας, αξιό­λο­γος προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός με επεν­δυ­τι­κό πρό­γραμ­μα. Με άλλα λόγια η ολο­κλή­ρω­ση της Οικο­νο­μι­κής και Νομι­σμα­τι­κής Ένωσης.

Μια κοι­νή εξω­τε­ρι­κή πολι­τι­κή και μια κοι­νή πολι­τι­κή ασφά­λειας και άμυ­νας, που να εξα­σφα­λί­ζει τόσο τα ευρω­παϊ­κά σύνο­ρα όσο και την εσω­τε­ρι­κή τάξη από παρα­δο­σια­κές και από ασύμ­με­τρες απει­λές. Να ενδυ­να­μώ­νει τη θέση της ΕΕ, όλων μας δηλα­δή, στον κόσμο και να προ­βάλ­λει το πρό­τυ­πο ειρη­νι­κής εν ελευ­θε­ρία συμ­βί­ω­σης. Τη σύγκλη­ση μιας Συνέ­λευ­σης (Convention) από εκπρο­σώ­πους των εθνι­κών Κοι­νο­βου­λί­ων και του Ευρω­παϊ­κού Κοι­νο­βου­λί­ου, με τη συμ­με­το­χή της κοι­νω­νί­ας πολι­τών, που θα υπο­βάλ­λει ένα σχέ­διο Συντάγ­μα­τος μιας Ευρω­παϊ­κής Δημο­κρα­τί­ας, το οποίο κατό­πιν θα τεθεί υπό την κρί­ση των πολι­τών με τη μορ­φή πανευ­ρω­παϊ­κού δημο­ψη­φί­σμα­τος. Όταν ένας αριθ­μός κρα­τών υιο­θε­τή­σει το Σύνταγ­μα, αυτό θα τεθεί σε ισχύ. Στο σχέ­διο θα μπο­ρούν να γίνουν δεκτά τα κρά­τη με νόμι­σμα το Ευρώ, ενώ όσα δεν επι­θυ­μούν ή δεν γίνουν αρχι­κώς δεκτά, καθώς και τα κρά­τη εκτός Ευρώ, θα μπο­ρούν να προ­σχω­ρή­σουν στο μέλλον.

Θα έχει τερά­στια πολι­τι­κή σημα­σία να περι­λη­φθούν στο σχέ­διο εξαρ­χής κρά­τη που αντι­με­τω­πί­ζουν ιδιαί­τε­ρη οικο­νο­μι­κή δυσκο­λία αλλά στη­ρί­ζουν με συνέ­πεια το ευρω­παϊ­κό σχέ­διο, ώστε να μην στα­λεί το λάθος μήνυ­μα ότι πρό­κει­ται για μια ένω­ση ελίτ. Για την υλο­ποί­η­ση ενός τέτοιου σχε­δί­ου, θα χρεια­σθεί η ευρω­παϊ­κή διοί­κη­ση να μετα­σχη­μα­τι­σθεί στην εκτε­λε­στι­κή του μηχα­νή, να ανα­βιώ­σει ο χαμέ­νος ευρω-ενθουσιασμός. .

Τώρα χρεια­ζό­μα­στε πεπει­σμέ­νους υπο­στη­ρι­κτές της ευρω­παϊ­κής ιδέ­ας, της κοι­νής πορεί­ας. Χρεια­ζό­μα­στε ένα κανο­νι­κό Κοι­νο­βού­λιο με δύο σώμα­τα, ένα απευ­θεί­ας εκλεγ­μέ­νο από τους Ευρω­παί­ους πολί­τες και ένα που να εκπρο­σω­πεί τα κρά­τη. Και φυσι­κά χρεια­ζό­μα­στε μια κανο­νι­κή κυβέρ­νη­ση που να στη­ρί­ζε­ται και να λογο­δο­τεί σε αυτό το Κοινοβούλιο.

Μια ευρω­παϊ­κή δημο­κρα­τία ενώ δεν μπο­ρεί να λύσει το οικο­νο­μι­κό πρό­βλη­μα, ωστό­σο μπο­ρεί να έχει θετι­κή συμ­βο­λή στην αντι­με­τώ­πι­ση του με σύμ­μα­χο τον χρό­νο. Η έλλει­ψη μιας ευρω­παϊ­κής δημο­κρα­τί­ας δεν μπο­ρεί να έχει οποια­δή­πο­τε συμ­βο­λή στην αντι­με­τώ­πι­ση του.

Ουτο­πι­κό, αδύ­να­τον; Χρειά­ζο­μαι την ισχυ­ρή εντο­λή σου γι’ αυτό.

Ο Νίκος Γιαν­νής  είναι υπο­ψή­φιος Ευρω­βου­λευ­τής της Νέας Δημοκρατίας

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -