του Στέρτσου Χαράλαμπου
Τα Κανατάδικα είναι η γειτονιά του Αμαρουσίου που πήρε το όνομά της από την παραγωγή κανατιών. Σε 150 μαγαζιά, κυρίως κατά μήκος της Κηφισσίας, από την στάση Παράδεισος Αμαρουσίου ως και τη διασταύρωση για Μελίσσια, άνθιζε η τέχνη της κεραμικής. Αγγειοπλάστες από τη Σίφνο, την Κύθνο, την Αμοργό και αλλού είχαν συγκεντρωθεί στο Μαρούσι για να συνεχίσουν μια αρχέγονη παράδοση τεχνών. Με πηλώδες χώμα από την περιοχή Πέληκα (Πέληκας είδος αγγείου), Πεντελικό νερό και φωτιά δημιουργούσαν αριστουργήματα αλλά και είδη καθημερινής χρήσης όπως οι κανάτες για να ξεδιψάσουν τους Αθηναίους από την λειψυδρία που υπήρχε πριν φτιαχτεί το φράγμα του Μαραθώνα. Ένα φράγμα στο οποίο δούλεψαν και πολλοί Ηπειρώτες πελεκάνοι (τεχνίτες πέτρας). Μεταξύ αυτών και ο παππούς μου Χαράλαμπος Στέρτσος! Μέχρι και χίλιες κανάτες την ημέρα τροφοδοτούσαν τους Αθηναίους με νερό καθάριο από την Κασταλία κι άλλες πηγές. Ενας από αυτούς και ο ονομαστός Μπάρμπα Γιάννης ο κανατάς που φόρτωνε το γάιδαρό του κανάτια γεμάτα νερό και κατηφόριζε στην Αθήνα.
Στα Κανατάδικα είχαν τα εργαστήριά τους και οι πρωτοπόροι κεραμικής στην Ελλάδα, Πάνος Βαλσαμάκης (με σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών στη Μασσαλία) και Ηρα Τριανταφυλλίδη. Ο φίλος του Βαλσαμάκη, ευεργέτης και Δήμαρχος του Αμαρουσίου Τζων Βορρές είχε την ιδέα της πρώτης Πανελλήνιας Εκθεσης Κεραμεικής το 1955. Ο Δημήτρης Κουρτάκης αναλαμβάνει να ξεναγήσει μεταξύ άλλων και την πριγκήπισσα Ελένη στα εκθέματα της πλατείας Γαρδέλη. Η έκθεση αυτή συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Πέρυσι στις 28 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η 58η Πανελλήνια Έκθεση Κεραμικής που έλαβε χώρα στην Αίθουσα Τέχνης Αλέξανδρος Γαρδέλης στο Κέντρο Ελληνικής Κεραμεικής Λ. Κηφισίας ‚207 στο Μαρούσι. Η Πανελλήνια Έκθεση Κεραμικής αποτελεί πια το κορυφαίο ετήσιο πολιτιστικό γεγονός για την Κεραμική Τέχνη. Κατά την διάρκεια της 58ης Έκθεσης διεξήχθη και το 9ο FORUM ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΕΡΑΜΕΙΚΗΣ με πληθώρα πολιτιστικών γεγονότων: Παράλληλες εκθέσεις, παρουσιάσεις καλλιτεχνών και δασκάλων κεραμεικής , διαλέξεις, ημερίδες, αφιερώματα, σεμινάρια, επιδείξεις τεχνικών ψησίματος κεραμικών, εργαστήρια αγγειοπλαστικής και πηλοπλαστικής για μικρούς και μεγάλους κλπ. »Όταν το νερό συναντά το χώμα και η τεχνική την φαντασία!» ένα μακρινό νήμα συνεχίζει να θυμίζει τι, αυτή η μικρή αρχαία κοινότητα στις παρυφές της Πεντέλης, συνεχίζει να κάνει σχεδόν απαράλλαχτα από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Η Κεραμική είναι η ψυχή που μέσα της κρατάει το Μαρούσι και το αντίστροφο.
Θυμάμαι μικρός με τους γονείς μου να περιδιαβαίνουμε δεκαετία του ’60 τα κανατάδικα. Ένα πανηγύρι! Κόσμος πολύ για κανάτια, γλάστρες, ανθοδοχεία και πολλά άλλα δημιουργήματα. Τα καλώδια με τις κρεμασμένες λάμπες VOLFRAM (της Μαρουσιώτικης Βιομηχανίας λαμπτήρων που έκλεισε), τα κανάτια και τα κεραμεικά που είχαν καταλάβει ως και τα πεζοδρόμια, τα λιγοστά αυτοκίνητα να κορνάρουν στη Κηφισίας και τους μικροπωλητές. Τώρα τα λαμπιόνια έχουν σβήσει, η φρενήρης κίνηση της Κηφισσίας μοιάζει να συμπαρέσυρε τους κανατάδες, τα χρώματα, τις φωνές, τα φώτα μιας άλλης εποχής. Τα τοπωνύμια συνεχίζουν να συγκρατούν ακόμα μέσα τους την ψυχή μας. Μόνο ανάμεσα στις αμέριμνες φωνές των παιδιών που παίζουν οι ήχοι του τρεχούμενου νερού από το άγαλμα της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στη πλατεία Κασταλίας θυμίζουν ακόμα ότι σε λίγο θα φανεί ο μπαρμπα Γιάννης ο Κανατάς να γεμίσει τις στάμνες του!
Βρείτε μας και στη σελίδα μας στο Facebook
Κανατάδικα Αμαρουσίου σήμερα