Η δικτατορία των ρομπότ, η συμμετοχική δημοκρατία του διαδικτύου και η κοινωνική οικονομία

Γρά­φει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΑΚΤΙΚΟΣ

Μια νέα παγκό­σμια πρό­κλη­ση είναι μπρο­στά μας. Οι νέες τεχνο­λο­γί­ες και νέες βιο­μη­χα­νί­ες που ανα­πτύσ­σο­νται στο χώρο της ρομπο­τι­κής, του δια­δι­κτύ­ου και της αει­φο­ρι­κής ενέρ­γειας, εκτός από τις φανε­ρές οικο­νο­μι­κές επι­δρά­σεις δημιουρ­γούν τερά­στια τεκτο­νι­κά ρήγ­μα­τα στη δομή του συστή­μα­τος. Αλλά­ζουν την μορ­φο­λο­γία και τις συν­θή­κες όπως όταν συγκρού­ο­νται οι τεκτο­νι­κές πλά­κες της γης. Έχου­με συνη­θί­σει να παρα­κο­λου­θού­με τις πολι­τι­κές εξε­λί­ξεις μέσα από τους όρους του κρά­τους και της αγο­ράς, είτε μέσα από τους παγκό­σμιους οικο­νο­μι­κούς και πολι­τι­κούς συσχε­τι­σμούς, είτε ως  πολι­τι­κό παί­γνιο πολι­τι­κών προ­σώ­πων και κομ­μά­των, λες κι αυτή είναι η μόνη φυσιο­λο­γία των πραγμάτων.

Ωστό­σο, θα πρέ­πει τώρα να δού­με ότι δεν είναι μόνο αυτοί οι παρά­γο­ντες που καθο­ρί­ζουν τα πράγ­μα­τα και  τις εξε­λί­ξεις. Δεν είναι μόνο γεω­πο­λι­τι­κή ισχύς των εθνών όπως γνω­ρί­ζα­με μέχρι σήμε­ρα αλλά, υπάρ­χουν και οι «υπερ­δυ­νά­μεις» που εξαρ­τώ­νται και  δια­μορ­φώ­νο­νται από τις αντα­γω­νι­στι­κές ηγε­μο­νι­κές τεχνο­λο­γί­ες της επο­χής μας. Τέτοιες τεχνο­λο­γί­ες είναι σήμε­ρα το δια­δί­κτυο, οι τεχνο­λο­γί­ες της  ενέρ­γειας και η ρομπο­τι­κή που αλλά­ζουν τα στά­νταρ που γνω­ρί­ζα­με μέχρι σήμε­ρα στην οικο­νο­μία και πολιτική.

Τα ηνία βέβαια της παγκό­σμιας ηγε­μο­νί­ας από την άπο­ψη του παγκό­σμιου κεφα­λαί­ου τα κρα­τούν ακό­μη οι μεγά­λες εται­ρεί­ες της 2ης βιο­μη­χα­νι­κής επα­νά­στα­σης που έχουν ως κινη­τή­ρια δύνα­μή της το πετρέ­λαιο και τα υπό­λοι­πα ορυ­κτά καύ­σι­μα, που είναι καθε­το­ποι­η­μέ­νες και συγκε­ντρω­τι­κές. Είμα­στε όμως στην επο­χή που  εισβάλ­λουν οι τεχνο­λο­γί­ες της 3ης βιο­μη­χα­νι­κής επα­νά­στα­σης που είναι ορι­ζό­ντιες και κατα­νε­μη­μέ­νες όπως το δια­δί­κτυο και η αει­φό­ρος ενέρ­γεια με πηγή τον ήλιο. Ακό­μη και η ρομπο­τι­κή που στην εφαρ­μο­γή της έχει ένα επί­σης συγκε­ντρω­τι­κό χαρα­κτή­ρα, και ελέγ­χε­ται βέβαια από το μεγά­λο κεφα­λαίο έχει ως βασι­κό χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι περιο­ρί­ζει δρα­στι­κά το χρό­νο εργασίας,

Έτσι έχου­με ένα νέο δια­χω­ρι­σμό και διπο­λι­σμό μετα­ξύ των νέων τεχνο­λο­γιών που ευνο­ούν τη συγκε­ντρο­ποί­η­ση και εκεί­νων που ευνο­ούν την ορι­ζό­ντια οργά­νω­ση όπως το δια­δί­κτυο. Μολο­νό­τι αυτός ο δια­χω­ρι­σμός δεν πηγά­ζει  από ιδε­ο­λο­γι­κές ανα­φο­ρές είναι ωστό­σο δια­χω­ρι­σμός σύγκρου­σης συμφερόντων.

Ειδι­κά η ρομπο­τι­κή τεχνο­λο­γία, εισβάλ­λει στο πεδίο της οικο­νο­μί­ας φέρο­ντας ως απο­τέ­λε­σμα την υπερ­πα­πα­ρα­γω­γή προ­ϊ­ό­ντων από τις μεγά­λες εται­ρεί­ες και ταυ­τό­χρο­να φέρ­νει ως επα­κό­λου­θο και την «τεχνο­λο­γι­κή ανερ­γία» κάτι που μετα­φο­ρι­κά θα μπο­ρού­σε να ειπω­θεί ότι  επι­βάλ­λει την «δικτα­το­ρία» εκεί­νων που κατέ­χουν τα ρομπότ στις παρα­γω­γι­κές σχέσεις.

Το δια­δί­κτυο από την άλλη μεριά ως κοι­νό­κτη­τος χώρος έχει εισβά­λει στην οικο­νο­μία  φέρο­ντας, το δια­μοι­ρα­σμό και τη δωρεά  της γνώ­σης και της πλη­ρο­φο­ρί­ας και το μηδε­νι­κό ορια­κό κόστος σε μια σει­ρά προ­ϊ­ό­ντα όπως και τη θετι­κή επί­δρα­ση της  συμ­με­το­χι­κής δημο­κρα­τί­ας του δια­δι­κτύ­ου στη συλ­λο­γι­κή δημιουρ­γία.  Όλη αυτή η δια­δι­κα­σία στο μέτρο που προ­σφέ­ρει αγα­θά στην κοι­νω­νία με μηδε­νι­κό ορια­κό κόστος, συνι­στά μια πρώ­ι­μη φάση της κοι­νω­νι­κής οικο­νο­μί­ας. Ταυ­τό­χρο­να, είναι προ­άγ­γε­λος ενερ­γεια­κού δια­δι­κτύ­ου και της κατα­νε­μη­μέ­νης ενέρ­γειας έχο­ντας ως πηγή ενέρ­γειας  τον ήλιο με επί­πτω­ση τη βαθ­μιαία  ελα­χι­στο­ποί­η­ση του κόστους. Όλα αυτά σημαί­νουν τεκτο­νι­κές αλλα­γές στο οικο­νο­μι­κό σύστη­μα που από τη μια μεριά ανα­πτύσ­σε­ται σε μια οικο­νο­μία Matrix, απα­σχο­λώ­ντας λιγό­τε­ρους εργα­ζό­με­νους και από την άλλη μια οικο­νο­μία μέσω του δια­δι­κτύ­ου που ευνο­εί την άνο­δο μη χρη­μα­τι­κών ανταλ­λα­γών. Συνέ­πεια αυτής της δια­δι­κα­σί­ας είναι η μεί­ω­ση του κατα­να­λω­τι­σμού σε ότι αφο­ρά τις χρη­μα­τι­κές συναλλαγές.

Με αυτή την έννοια, οι νέες  εμβλη­μα­τι­κές τεχνο­λο­γί­ες της 3ης βιο­μη­χα­νι­κής επα­νά­στα­σης, δια­δί­κτυο και  ρομπο­τι­κή, παρά την αντί­θε­σή τους  έχουν κάτι κοι­νό στην δια­δι­κα­σία της εξά­πλω­σης τους: απε­λευ­θε­ρώ­νουν χρό­νο από τον εργά­σι­μο χρό­νο. Αυτό το γεγο­νός γεν­νά μια σει­ρά από νέες δυνα­τό­τη­τες, χρή­σεις και σημα­σί­ες για το σύνο­λο του πολι­τι­κο­οι­κο­νο­μι­κού συστή­μα­τος. Ένα μεγά­λο μέρος από το  δια­θέ­σι­μο χρό­νο των εργα­ζο­μέ­νων δεν είναι πρό­σφο­ρο ώστε  να μετα­τρέ­πε­ται  σε χρή­μα για τους κεφα­λαιού­χους αφού η εργα­σία και τα κέρ­δη μπο­ρεί να προ­έρ­χο­νται από τα ρομπότ. Έτσι μ’ αυτό τον τρό­πο  η τεχνο­λο­γία αχρη­στεύ­ει ανθρώ­πι­νους πόρους οι οποί­οι δεν μπο­ρούν να ανα­πλη­ρω­θούν από το κρά­τος και την αγο­ρά δημιουρ­γώ­ντας έτσι ένα φαύ­λο κύκλο.

Τίθε­ται,  λοι­πόν ένα ζήτη­μα, πώς αυτή η εξοι­κο­νό­μη­ση χρό­νου θα είναι ισορ­ρο­πη­μέ­νη προς όλη την κοι­νω­νία ώστε,  να μη γίνε­ται μόνο προς όφε­λος εκεί­νων που έχουν τα νέα τεχνο­λο­γι­κά μέσα παρα­γω­γής αλλά για όλους ώστε να υπάρ­χει μια λει­τουρ­γι­κή οικο­νο­μία εργα­ζό­με­νων και κατα­να­λω­τών. Είναι προ­φα­νές ότι η ρομπο­τι­κή και η αυτο­μα­το­ποί­η­ση με το σημε­ρι­νό οικο­νο­μι­κό παρα­δειγ­μα­τι­κό μοντέ­λο, λει­τουρ­γεί υπέρ της οικο­νο­μι­κής ολι­γαρ­χί­ας που κατέ­χει την ιδιο­κτη­σία των μέσων παρα­γω­γής, δημιουρ­γώ­ντας ταυ­τό­χρο­να οικο­νο­μι­κά απο­κλει­σμέ­νους αφού χρειά­ζο­νται ολο­έ­να και λιγό­τε­ροι εργα­ζό­με­νοι να εντάσ­σο­νται στο πλαί­σιο της αυτο­μα­το­ποι­η­μέ­νης υπερπαραγωγής.

Κι αυτό είναι λει­τουρ­γι­κό πρό­βλη­μα της οικο­νο­μί­ας όταν, από τη μια μεριά υπάρ­χουν ωφε­λού­με­νοι που συγκε­ντρώ­νουν τα μέσα παρα­γω­γής  και από την άλλη οικο­νο­μι­κά και κοι­νω­νι­κά απο­κλει­σμέ­νοι. Οδη­γού­με­θα δηλα­δή σε μια κοι­νω­νία δια­χω­ρι­σμέ­νη σε αυτούς που έχουν πρό­σβα­ση και σε αυτούς που δεν έχουν πρό­σβα­ση, κι όλα αυτά σε μια επο­χή κατά την οποία δεν σπα­νί­ζουν οι πόροι, αλλά υπο­λεί­πο­νται οι πολι­τι­κές δια­μοι­ρα­σμού των ωφε­λη­μά­των των τεχνο­λο­γι­κών εξελίξεων.

Αντί­θε­τα με τη ρομπο­τι­κή, το δια­δί­κτυο από τη δομή του (ως βιο­μη­χα­νία) λει­τουρ­γεί υπέρ του συνό­λου της κοι­νω­νί­ας ως ένας κοι­νό­κτη­τος χώρος, ανοι­κτός και προ­σβά­σι­μος σε όλους προ­σφέ­ρο­ντας αγα­θά και υπη­ρε­σί­ες δωρε­άν ή με μηδε­νι­κό ορια­κό κόστος. Οι επι­δρά­σεις αυτές είναι ήδη ορα­τές στους τομείς που έχουν να κάνουν με την επι­κοι­νω­νία την πλη­ρο­φο­ρία, τη διά­χυ­ση γνώ­σης και στην παιδεία.

Το δια­δί­κτυο έχει επί­σης μια άλλη ιδιαι­τε­ρό­τη­τα, δημιουρ­γεί νέες θέσεις εργα­σί­ας ενώ ταυ­τό­χρο­να καθη­λώ­νει και ολό­κλη­ρες βιο­μη­χα­νί­ες όπως έγι­νε με τη μου­σι­κή βιο­μη­χα­νία και τις βιο­μη­χα­νί­ες τύπου και επι­κοι­νω­νί­ας, με συνέ­πεια την απώ­λεια και από αυτή την πλευ­ρά θέσε­ων εργα­σί­ας. Τις ανα­πλη­ρώ­νει όμως αυτές τις απώ­λειες με την ενί­σχυ­ση της αυτο­α­πα­σχό­λη­σης και τη διευ­κό­λυν­ση της παρα­γο­κα­τα­νά­λω­σης που είναι ένα άλλο κεφά­λαιο που πρέ­πει να εξε­τά­σου­με στη συνέχεια.

Η άπο­ψη που ακού­με συχνά  από τους απο­λο­γη­τές του συστή­μα­τος ότι, η υψη­λή τεχνο­λο­γία και εξει­δί­κευ­ση θα λύσει το πρό­βλη­μα της ανερ­γί­ας, είναι βέβαια ένας σύγ­χρο­νος αστι­κός μύθος. Πράγ­μα­τι σε κάθε και­νο­το­μία θα δημιουρ­γού­νται και νέες θέσεις υψη­λής εξει­δί­κευ­σης, αλλά ταυ­τό­χρο­να θα χάνο­νται ακό­μα περισ­σό­τε­ρες ως συνέ­πεια της αυτο­μα­το­ποί­η­σης και ρομπο­το­ποί­η­σης που  έχει ως συνέ­πεια να λιγο­στεύ­ουν όχι μόνο οι εργα­ζό­με­νοι αλλά και οι  κατα­να­λω­τές που βρί­σκο­νται  σε αλλη­λε­πί­δρα­ση με τους εργαζόμενους.

Στον καπι­τα­λι­σμό δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει βιώ­σι­μη οικο­νο­μία μόνο με κατα­να­λω­τές χωρίς εργα­ζό­με­νους, για­τί οι  μισθοί των εργα­ζο­μέ­νων είναι ανα­γκαί­οι για να υπάρ­ξουν καταναλωτές.

Έτσι στο άμε­σο μέλ­λον η μόνη ρεα­λι­στι­κή λύση είναι  ο χρό­νος εργα­σί­ας να μειω­θεί του­λά­χι­στον στα 2/3 από ό,τι είναι σήμε­ρα, για να έχουν έτσι όλοι οι άνθρω­ποι τη δυνα­τό­τη­τα της απα­σχό­λη­σης ως απο­τέ­λε­σμα της μεί­ω­σης του ωρα­ρί­ου εργα­σί­ας σε όλους. Μ’ αυτή την έννοια ο ελεύ­θε­ρος χρό­νος που κερ­δί­ζε­ται από την τεχνο­λο­γία μπο­ρεί να γίνει δημιουρ­γι­κός χρό­νος για τον πολι­τι­σμό και την ουσια­στι­κή ψυχα­γω­γία του ανθρώ­που φτά­νει να υπάρ­χει ένας ορθο­λο­γι­κός και δίκαιος δια­μοι­ρα­σμός του ελεύ­θε­ρου και εργά­σι­μου χρόνου.

Έχο­ντας μπρο­στά μας τα νέα δεδο­μέ­να σης τεχνο­λο­γί­ας στον  τομέα της ενέρ­γειας, της πλη­ρο­φο­ρί­ας της ρομπο­τι­κής και της γρα­φειο­κρα­τί­ας ο χρό­νος απα­σχό­λη­σης θα περιο­ρι­στεί ανα­πό­τρε­πτα. Κι αυτό μπο­ρεί να επι­δρά­σει ορι­ζό­ντια σε όλους τους τομείς όπως  βέβαια για την ποιό­τη­τα ζωής. Αυτές οι εξε­λί­ξεις φαί­νε­ται καθα­ρά δημιουρ­γούν αντι­φά­σεις για τα συμ­φέ­ρο­ντα της οικο­νο­μι­κής ολι­γαρ­χί­ας που χρειά­ζε­ται τη σπα­νιό­τη­τα των πόρων και την εξάρ­τη­ση των πολ­λών από την συγκέ­ντρω­ση  της παρα­γω­γής σε οικο­νο­μι­κούς κολοσ­σούς για να εκμε­ταλ­λεύ­ε­ται τους ανθρώ­πι­νους πόρους.

Η αυξα­νό­με­νη δυνα­τό­τη­τα παρα­γω­γής και δια­κί­νη­σης προ­ϊ­ό­ντων εκτός αγο­ράς από το μη κερ­δο­σκο­πι­κό τομέα, κλο­νί­ζει το κυρί­αρ­χο σύστημα.

Οι ισχυ­ροί (ολι­γάρ­χες) του κόσμου κρα­τούν βέβαια ακό­μη τα «κλει­διά» αλλά  όπως δεί­χνουν όλα τα σημά­δια για τα μέσα του 21ου αιώ­να ο τρί­τος τομέ­ας μπο­ρεί να διεκ­δι­κή­σει του­λά­χι­στον το 1/3 του συνό­λου της οικονομίας.

Προς το παρόν το κόστος της οικο­νο­μι­κής κρί­σης φορ­τώ­θη­κε στο θεσμό του  κρά­τους με συνέ­πεια τα υπερ­χρω­μέ­να κρά­τη να μη   μπο­ρούν πλέ­ον να ξεπλη­ρώ­νουν τα χρέη ύστε­ρα  από τις κατα­να­λω­τι­κές φού­σκες τις οποί­ες  δημιούρ­γη­σε με τις «μοχλεύ­σεις» το τρα­πε­ζι­κό σύστη­μα. Και το κυριό­τε­ρο δεν υπάρ­χει πλέ­ον νέα δυνα­τό­τη­τα μαζι­κής μόχλευ­σης των τρα­πε­ζών με νέα κατα­να­λω­τι­κά και στε­γα­στι­κά δάνεια.

Η συντα­γή που ακο­λου­θούν τα υπερ­χρω­μέ­να κρά­τη όπως το Ελλη­νι­κό με την οποία «κρα­τι­κο­ποιούν τα ιδιω­τι­κά χρέη» μέσω της διά­σω­σης των τρα­πε­ζών και ιδιω­τι­κο­ποιούν τις δημό­σιες υπο­δο­μές προ­σφέ­ρο­ντας τα φιλέ­τα των δημο­σί­ων επι­χει­ρή­σε­ων σε ιδιώ­τες δεν είναι ασφα­λώς η λύση για το μέλλον.

Το κρά­τος πρό­νοιας από την άλλη μεριά που λει­τουρ­γεί ως ασπί­δα κοι­νω­νι­κής προ­στα­σί­ας έχο­ντας να αντι­με­τω­πί­σει ένα διευ­ρυ­μέ­νο χάσμα ανερ­γί­ας, ανα­γκα­στι­κά θα συρ­ρι­κνώ­νε­ται εξαι­τί­ας της συρ­ρί­κνω­σης της μισθω­τής εργα­σί­ας, αφού η εργα­σία είναι η φορο­λο­γι­κή βάση στην οποία στη­ρί­ζε­ται και πολύ λιγό­τε­ρο στα κέρ­δη των επι­χει­ρή­σε­ων. Από την άλλη πλευ­ρά η υπερ­φο­ρο­λό­γη­ση των μικρο­με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων φέρ­νει την κατα­στρο­φή της μικρο­α­στι­κής τάξης και μαζί την συρ­ρί­κνω­ση σε μεγά­λο μέρος της μικρο­με­σαί­ας επιχειρηματικότητας.

Οι συνέ­πειες επο­μέ­νως είναι μπρο­στά μας.

Η κατα­στρο­φή της μικρο­α­στι­κής τάξης μειώ­νει το εύρος της επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας στα μικρο­με­σαία στρώ­μα­τα όπου χάνο­νται επι­πλέ­ον θέσεις εργα­σί­ας και στο τέλος  όλα αυτά συντε­λούν στην πτώ­ση ιδε­ώ­δους του κατα­να­λω­τι­σμού.  Οι νέες συν­θή­κες αλλά­ζουν και τα κατα­να­λω­τι­κά πρό­τυ­πα  αφού η κοι­νω­νία ανα­γκα­στι­κά συνη­θί­ζει σιγά –σιγά να πορεύ­ε­ται με ένα πιο λιτό βίο.

Η τάση αυτή είναι ανα­πό­φευ­κτη και για την Ελλά­δα όταν μετά την κρί­ση  έκλει­σαν παρα­πά­νω από 100.000 επι­χει­ρή­σεις  από τις οποί­ες   χάθη­καν και αντί­στοι­χες 1.000.000 θέσεις εργα­σί­ας. Το έλλειμ­μα αυτό δεν πρό­κει­ται να ανα­πλη­ρω­θεί για τον απλού­στα­το λόγο  τον οποίο   δεν δύνα­ται να υπάρ­ξουν στο μέλ­λον βιώ­σι­μες ιδιω­τι­κές επι­χει­ρή­σεις χωρίς κέρ­δος. Τα κέρ­δη υπάρ­χουν πλέ­ον μόνο στις μεγά­λες επι­χει­ρή­σεις και εκεί­νες που εκμε­ταλ­λεύ­ο­νται μαζι­κές αγο­ρές, δημό­σιες υπο­δο­μές και κατα­σκευ­ές, διό­δια, καύ­σι­μα, ενέρ­γεια, λιμά­νια, χρη­μα­το­οι­κο­νο­μι­κές συναλλαγές.

Πολ­λοί άλλω­στε μικρο­με­σαί­οι βρί­σκο­νται παγι­δευ­μέ­νοι στα χρέη και συνε­χί­ζουν μόνο και μόνο για να μη χάσουν τις περιου­σί­ες τις οποί­ες  από­κτη­σαν πριν την κρί­ση. Άλλοι για να εξα­σφα­λί­σουν απλώς ένα μισθό σαν κι αυτό που παίρ­νουν οι υπάλ­λη­λοι τους. Δεν πρό­κει­ται λοι­πόν ουσια­στι­κά  για κερ­δο­σκο­πι­κές επι­χει­ρή­σεις αλλά για νέες δυνά­μει μη κερ­δο­σκο­πι­κές επι­χει­ρή­σεις εάν θέλουν να επι­βιώ­σουν στο νέο ασφυ­κτι­κό περι­βάλ­λον του αντα­γω­νι­σμού. Υπό αυτές τις συν­θή­κες γεν­νιέ­ται ξανά η ανά­γκη για συνε­ται­ρι­σμούς και επι­χει­ρή­σεις κοι­νω­νι­κής οικο­νο­μί­ας. Όχι για κέρ­δη αλλά για εξα­σφα­λί­σουν απασχόληση.

Μ΄ αυτές τις πρου­πο­θέ­σεις η κοι­νω­νι­κή οικο­νο­μία είναι ανα­γκαία συν­θή­κη και για να υπάρ­ξουν νέες θέσεις εργα­σί­ας. Η νέα κοι­νω­νι­κή και­νο­το­μία είναι δημιουρ­γία επι­χει­ρή­σε­ων από τους οργα­νω­μέ­νους κατα­να­λω­τές, από τις συλ­λο­γι­κό­τη­τες που χρειά­ζο­νται κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες, όπως και υπη­ρε­σί­ες υγεί­ας, εκπαί­δευ­σης, επι­κοι­νω­νί­ας και προ­στα­σί­ας του περι­βάλ­λο­ντος και δωρε­άν ενέρ­γεια από τον Ήλιο μέσα από τις ενερ­γεια­κές κοινότητες.

Όταν αντι­κει­με­νι­κά απου­σιά­ζει η χρη­μα­το­οι­κο­νο­μι­κή μόχλευ­ση της αγο­ράς, όπως συμ­βαί­νει ύστε­ρα από την παρα­τε­τα­μέ­νη κρί­ση, απαι­τεί­ται του­λά­χι­στον πολι­τι­κή μόχλευ­σης ανε­νερ­γών πόρων και κοι­νω­νι­κού κεφα­λαί­ου, καθώς και συνέρ­γειες με τις μεγά­λες κοι­νω­νι­κές συλ­λο­γι­κό­τη­τες και την Τοπι­κή Αυτο­διοί­κη­ση. Αυτό το ρόλο της μόχλευ­σης της θεσμι­κής ζήτη­σης μπο­ρούν να τον παί­ξουν οι μεγά­λες Κατα­να­λω­τι­κές οργα­νώ­σεις, συν­δι­κά­τα, οικο­λο­γι­κές και πολι­τι­στι­κές Ενώ­σεις. Ο ξεχω­ρι­στός ρόλος και δια­κε­κρι­μέ­νος των κοι­νω­νι­κών επι­χει­ρή­σε­ων που υπο­στη­ρί­ζο­νται από τις κοι­νω­νι­κές συλ­λο­γι­κό­τη­τες είναι να μετα­σχη­μα­τί­σουν τους ανε­νερ­γούς υλι­κούς και ανθρώ­πι­νους πόρους σε ενέρ­γεια παρα­γω­γι­κό­τη­τας και οικο­νο­μι­κής δράσης.

Εκεί που υπάρ­χει χώρος για διεύ­ρυν­ση της απα­σχό­λη­σης είναι στις πάγιες στην ανά­πτυ­ξη της ποιό­τη­τας της δια­τρο­φής, της φρο­ντί­δας για την υγεία όπου η ποιό­τη­τα εξαρ­τά­ται από την απο­βιο­μη­χα­νο­ποί­η­ση και έντα­ση εργα­σί­ας π.χ βιο­λο­γι­κά προ­ϊ­ό­ντα απο­κε­ντρω­μέ­νες κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες υγεί­ας. Παρα­γο­κα­τα­νά­λω­ση απέ­να­ντι στη συγκε­ντρω­τι­κή βιο­μη­χα­νία τροφίμων.

Το υπουρ­γείο Εργα­σί­ας το οποίο δια­χει­ρί­ζε­ται την υπό­θε­ση της κοι­νω­νι­κής οικο­νο­μί­ας στην Ελλά­δα, βρί­σκε­ται μακράν αυτής της προ­σέγ­γι­σης και χωρίς να δια­θέ­τει μια πολι­τι­κή ζήτη­σης και θεσμι­κής παρέμ­βα­σης. Αντί­θε­τα καλ­λιερ­γεί ηθε­λη­μέ­να ή αθέ­λη­τα μια πολι­τι­κή αυτα­πά­τη ότι οι άνερ­γοι μπο­ρούν να γίνουν κοι­νω­νι­κοί επι­χει­ρη­μα­τί­ες εάν κάνουν απλά ένα κοι­νω­νι­κό συνε­ται­ρι­σμό. Δεν ανα­γνω­ρί­ζει την σημα­σία της ζήτη­σης από το δημό­σιο τομέα και Τ.Α και δεν είναι τυχαίο που έχει απο­τύ­χει ολο­σχε­ρώς στη πολι­τι­κή για την κοι­νω­νι­κή οικο­νο­μία, παρου­σιά­ζο­ντας για χρό­νια τώρα μηδα­μι­νά αποτελέσματα.

Ασφα­λώς, η εικό­να δεν είναι ίδια σε όλες τις Ευρω­παϊ­κές χώρες συνα­ντού­με υπάρ­χουν και ελπι­δο­φό­ρα παρα­δείγ­μα­τα. Έτσι αντλού­με εμπει­ρί­ες από τα πιο επι­βλη­τι­κά και επι­τυ­χη­μέ­να παρα­δείγ­μα­τα που είναι οι ενερ­γεια­κές κοι­νό­τη­τες οι κατα­να­λω­τι­κοί συνε­ται­ρι­σμοί τα αλλη­λα­σφα­λι­στι­κά ταμεία και οι συνε­ται­ρι­στι­κές τρά­πε­ζες. ¨Ολα αυτά όμως πρώ­τα από όλα εξα­σφα­λί­ζουν για τις κοι­νω­νι­κές επι­χει­ρή­σεις θεσμι­κή ζήτη­ση προ­ϊ­ό­ντων και υπη­ρε­σιών ως απα­ραί­τη­τη προ­ϋ­πό­θε­ση για την βιω­σι­μό­τη­τα τους.

Αφού παρα­δε­χθού­με λοι­πόν αυτή την αλή­θεια, οφεί­λου­με να παρου­σιά­σου­με με συγκε­κρι­μέ­νο τρό­πο, σε κάθε τομέα που μπο­ρεί να ανα­πτυ­χθεί η ζήτη­ση σε προ­ϊ­ό­ντα και υπη­ρε­σί­ες μέσω της κοι­νω­νι­κής οικονομίας.

Στον τομέα της Τ.Α. με την διά­θε­ση των ανε­νερ­γών πόρων, σε εκτά­σεις, κτί­ρια, αγρο­κτή­μα­τα, σχο­λά­ζου­σες γαί­ες, δασι­κές εκτά­σεις, πάγιο εξο­πλι­σμό για την κοι­νω­νι­κή επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τα μπο­ρούν να δοθούν ισχυ­ρά κίνη­τρα για την δημιουρ­γία νέων θέσε­ων εργασίας.

Στον τομέα της αγρο­δια­τρο­φής και της κατα­νά­λω­σης, με πρω­τα­γω­νι­στές τις ομο­σπον­δί­ες Συλ­λό­γων, τις ενώ­σεις Παρα­γω­γών –κατα­να­λω­τών μπο­ρούν να δημιουρ­γη­θούν δίκτυα συνερ­γα­σί­ας και δια­κί­νη­σης προ­ϊ­ό­ντων, χωρίς μεσά­ζο­ντες αλλά και στην βάση της κοι­νω­νι­κά υπο­στη­ρι­ζό­με­νης Γεωργίας.

Στον τομέα της πρά­σι­νης ενέρ­γειας με τις ενερ­γεια­κές κοι­νό­τη­τες μπο­ρούν να αξιο­ποι­η­θούν δημο­τι­κά κτί­ρια και σχο­λεία, για ενερ­γεια­κή αυτάρ­κεια των Δήμων αλλά και να δημιουρ­γη­θεί ζωντα­νό παρά­δειγ­μα σε κάθε Δήμο ώστε να οργα­νω­θούν οι δημό­τες στην συνερ­γα­τι­κή παρα­γω­γή ενέρ­γειας και να εξοι­κο­νο­μή­σουν σημα­ντι­κούς πόρους για κάθε νοικοκυριό.
Στο τομέα της ψυχα­γω­γί­ας του πολι­τι­σμού και της πολι­τι­στι­κής επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας υπάρ­χει επί­σης έδα­φος για οικο­νο­μι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα χωρίς Μεσάζοντες.

Οι οργα­νώ­σεις της Κοι­νω­νί­ας Πολι­τών, οικο­λο­γι­κές, πολι­τι­στι­κές, κατα­να­λω­τι­κές και ανθρω­πι­στι­κές μπο­ρούν να παί­ξουν σπου­δαίο και απο­φα­σι­στι­κό ρόλο για να υπο­στη­ρι­χθούν οι κοι­νω­νι­κές επιχειρήσεις.

Στον τομέα της υγεί­ας με δεδο­μέ­νες τις αυξη­μέ­νες ανά­γκες θα υπάρ­ξει ενί­σχυ­ση της ζήτη­σης εάν παρα­χω­ρη­θούν δημό­σια κτί­ρια και υπο­δο­μές που βρί­σκο­νται σε αδρά­νεια και δεν λει­τουρ­γούν προ­σφέ­ρο­ντας αυτές τις υπο­δο­μές σε αντί­στοι­χες κοι­νω­νι­κές επιχειρήσεις.

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -