Το «πραξικόπημα» των συριζοφρουρών και η προδιαγραμμένη ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ

• Γρά­φει ο Βασί­λης Τακτικός

Χρειάζεται ανάλυση των μεγάλων αντιφάσεων που σημάδεψαν την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ και τον κατέστησαν στο τέλος πολιτικά αναξιόπιστο και τον οδηγούν σε μια φθίνουσα πορεία και ρευστοποίηση.

Το σίριαλ με καθη­με­ρι­νά επει­σό­δια τις εσω­κομ­μα­τι­κές εχθρο­πρα­ξί­ες του ΣΥΡΙΖΑ προ­σφέ­ρει αναμ­φί­βο­λα υψη­λή δημο­σιό­τη­τα την ίδια ώρα που το κόμ­μα δημο­σκο­πι­κά βυθί­ζε­ται σε μονο­ψή­φιο ποσοστό.

Ο πλη­θω­ρι­σμός των ρεπορ­τάζ, από δημο­σκο­πή­σεις και εκτι­μή­σεις από πολι­τι­κούς ανα­λυ­τές ανα­φέ­ρε­ται περισ­σό­τε­ρο στα άμε­σα γεγο­νό­τα, τις προ­σω­πι­κές διε­νέ­ξεις και προ­σω­πι­κούς αντα­γω­νι­σμούς, και πολύ λιγό­τε­ρο στα αίτια που έχουν οδη­γή­σει στο διχα­στι­κό κλί­μα που επι­κρα­τεί. Ακό­μη λιγό­τε­ρο εμβα­θύ­νουν στη γενε­σιουρ­γό αιτία της ρευ­στο­ποί­η­σης και της διά­λυ­σης του ΣΥΡΙΖΑ εις τα εξ ών συνε­τέ­θη. Ο Συνα­σπι­σμός εξάλ­λου ως κόμ­μα συστά­θη­κε από πολι­τι­κές ομά­δες της Αρι­στε­ράς, ο οποί­ος αφού διέ­γρα­ψε τον κύκλο του κιν­δυ­νεύ­ει πάλι να κατα­λή­ξει εκεί που άρχι­σε. Ας μη ξεχνά­με πως από τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν προ­κύ­ψει ήδη 4 μικρό­τε­ρα κόμ­μα­τα, Λαϊ­κή ενό­τη­τα, Μέρα25, Νέα αρι­στε­ρά, και Πλεύ­ση Ελευ­θε­ρί­ας ενώ ανα­μέ­νε­ται μετά τα τελευ­ταία γεγο­νό­τα να προ­κύ­ψουν του­λά­χι­στον άλλα δύο ‑μετά την νέα προ­σφυ­γή για νέες εσω­κομ­μα­τι­κές εκλο­γές στη βάση, μόλις ένα χρό­νο μετά. Κι αυτό συμ­βαί­νει καθώς φαί­νε­ται αγε­φύ­ρω­το το χάσμα μετα­ξύ της παλαιάς φρου­ράς του ΣΥΡΙΖΑ και των υπο­στη­ρι­κτών του έκπτω­του του προ­έ­δρου Κασσελάκη.

Πολ­λά από τα στε­λέ­χη της παλαιάς φρου­ράς και κομ­μα­τι­κής γρα­φειο­κρα­τί­ας κοι­τούν πίσω την ωραιο­ποι­η­μέ­νη εικό­να της εξου­σί­ας, τότε που υπήρ­ξε ηγε­μο­νία του Τσί­πρα και φαντά­ζο­νται ότι αν επα­να­λά­βουν το εγχεί­ρη­μα και την ίδια συντα­γή ως θεμα­το­φύ­λα­κες της αρι­στε­ρο­σύ­νης κάνο­ντας την ίδια πορεία θα ξανα­κά­νουν το ΣΥΡΙΖΑ κόμ­μα εξουσίας.

Οι δημο­σκο­πή­σεις όμως δεί­χνουν ότι κανέ­να στέ­λε­χος δεν μπο­ρεί να ηγη­θεί μιας τέτοιας πορεί­ας με επι­τυ­χία ούτε ο ίδιος ο Τσί­πρας για­τί τώρα είναι εντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κές οι συν­θή­κες. Δεν υπάρ­χει το κίνη­μα των αγα­να­κτι­σμέ­νων που ένω­σε προ­σω­ρι­νά κομ­μά­τια της Αρι­στε­ράς και δεξιάς. Αντι­θέ­τως αυτό που φαί­νε­ται είναι ότι ο Κασ­σε­λά­κης προη­γεί­ται στη βάση των σημε­ρι­νών ψηφο­φό­ρων του ΣΥΡΙΖΑ ακό­μα και μετά το «πρα­ξι­κό­πη­μα» της κεντρι­κής επι­τρο­πής του κόμ­μα­τος η οποία τον καθαί­ρε­σε με πρό­ταγ­μα τη συμ­με­το­χι­κή δημο­κρα­τία στη βάση.

Έτσι, με τη νέα προ­σφυ­γή στην εκλο­γι­κή βάση του κόμ­μα­τος, σύμ­φω­να πάντα με τις τρέ­χου­σες δημο­σκο­πή­σεις το φαβο­ρί για την ηγε­σία είναι πάλι ο Κασ­σε­λά­κης, ο οποί­ος όμως θα έχει να αντι­με­τω­πί­σει στο τέλος μία ακό­μη νέα διά­σπα­ση. Αυτό σημαί­νει στην πρά­ξη ότι, το μόνο που μπο­ρούν να επι­τύ­χουν οι “Συρι­ζο­φρου­ροί” είναι να απο­σπα­στούν περαι­τέ­ρω από ρεύ­μα και να γυρί­σουν πίσω σε ένα κόμ­μα του 3% δηλα­δή στην αφε­τη­ρία από την οποία ξεκί­νη­σαν με δυσμε­νείς τώρα συνθήκες.

Εδώ όμως χρειά­ζε­ται μια βαθύ­τε­ρη πολι­τι­κή ανά­λυ­ση για τη διά­γνω­ση του φαι­νο­μέ­νου σε σχέ­ση με τις φωτο­γρα­φί­ες της στιγ­μής και των ρεπορ­τάζ που μας κατα­κλύ­ζουν. Χρειά­ζε­ται ανά­λυ­ση των μεγά­λων αντι­φά­σε­ων που σημά­δε­ψαν την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ και τον κατέ­στη­σαν στο τέλος πολι­τι­κά ανα­ξιό­πι­στο και τον οδη­γούν σε μια φθί­νου­σα πορεία και ρευστοποίηση.

Πρώ­τα από όλα το αντι­μνη­μό­νιο, που απο­τέ­λε­σε τη βάση πάνω στην οποία οικο­δό­μη­σε όλη την ανο­δι­κή πορεία του ΣΥΡΙΖΑ από το 3% στο 36%. Το 2015 απο­δεί­χθη­κε ότι το αντι­μνη­μό­νιο ήταν μια μεγά­λη φού­σκα. Καθώς έκτο­τε έχει κατα­γρα­φεί στη συλ­λο­γι­κή συνεί­δη­ση ότι εφάρ­μο­σε το 3ο μνη­μό­νιο με μεγα­λύ­τε­ρο ζήλο απ’ όσο το υπη­ρέ­τη­σαν οι προη­γού­με­νες κυβερ­νή­σεις ΠΑΣΟΚ και νέα Δημο­κρα­τία. Μ’ αυτό τον τρό­πο απο­δεί­χθη­κε ότι ο αρι­στε­ρι­σμός του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέ­ον άδειο κέλυ­φος. Όσο προ­σπα­θεί να χρυ­σώ­σει το χάπι ότι, μας έβγα­λε τελι­κά ως χώρα από τα μνη­μό­νια, η κοι­νω­νία γνω­ρί­ζει πλέ­ον πολύ καλά, ότι αυτό που επε­τεύ­χθη ήταν μόνον η επι­μή­κυν­ση του χρέ­ους. Το 2032 όταν αρχί­σου­με να πλη­ρώ­νου­με τους τόκους θα το ξανα­βρού­με μπρο­στά μας. Σήμε­ρα επι­βιώ­νου­με ως χώρα για­τί ήλθε η ποσο­τι­κή χαλά­ρω­ση από την Ε.Ε και το ταμείο ανά­καμ­ψης- ρυθ­μί­σεις που δεν υπήρ­χαν στην αρχή της κρί­σης χρέ­ους και επι­βλή­θη­καν αργό­τε­ρα όταν το είχε ανά­γκη όλη η Ευρώ­πη και για άλλα κράτη.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ο ΣΥΡΙΖΑ συμ­βι­βά­στη­κε τότε το 2015 με κάθε τίμη­μα για να παρα­μεί­νει στην εξου­σία, άλλα­ξε το αφή­γη­μα προς την κοι­νω­νία αλλά δεν απέ­φυ­γε τις δια­σπά­σεις από τη Λαϊ­κή ενό­τη­τα, ο Βαρου­φά­κης και η Κων­στα­ντο­πού­λου που γι’ αυτό το λόγο απο­σπά­στη­καν και έκα­ναν δικά τους κόμματα.

Από τότε αρχί­ζει η φθί­νου­σα πορεία μολο­νό­τι ένα μέρος του πολι­τι­κού κατε­στη­μέ­νου στην Ελλά­δα και Ευρώ­πη ανα­γνω­ρί­ζει τον Τσί­πρα ως σπου­δαίο ηγέ­τη αφού πρώ­τα έκα­νε την άχα­ρη δου­λειά την εφαρ­μο­γή του 3ου μνη­μο­νί­ου κι αυτό ονο­μά­στη­κε πολι­τι­κός ρεα­λι­σμός. Ναι αλλά αυτό του στέ­ρη­σε εν τοις πράγ­μα­σι τη ριζο­σπα­στι­κή ρητο­ρι­κή. Αυτό όμως σημαί­νει ότι δεν μπο­ρεί να γυρί­σει πίσω στην τοξι­κή ρητο­ρι­κή του 2010–15 όταν κατη­γο­ρού­σε το ΠΑΣΟΚ και την ηγε­σία του “γερ­μα­νο­τσο­λιά­δες” και “εθνι­κούς μειοδότες”.

Μπο­ρεί να κατά­φε­ρε στην πορεία να στε­γά­σει πολ­λά από τα στε­λέ­χη του ΠΑΣΟΚ και ειδι­κό­τε­ρα βου­λευ­τές με δέλε­αρ την εξου­σία, δημιούρ­γη­σε όμως ένα τερά­στιο και αγε­φύ­ρω­το χάσμα μετα­ξύ των δυο κομ­μά­των της κεντρο­α­ρι­στε­ράς. Όταν στο τέλος της κυβερ­νη­τι­κής του θητεί­ας εξα­ντλή­θη­καν οι εφε­δρεί­ες από τους ΑΝ.ΕΛ και οι προ­σχω­ρή­σεις στε­λε­χών από το ΠΑΣΟΚ και έγι­νε φανε­ρό ότι δεν μπο­ρεί να ξανα­κυ­βερ­νή­σει χωρίς συμ­μα­χί­ες, πρό­τει­νε στο ΠΑΣΟΚ και την υπό­λοι­πη αρι­στε­ρά την σύμπρα­ξη για “προ­ο­δευ­τι­κή συμ­μα­χία” ως μια ένω­ση της κεντρο­α­ρι­στε­ράς για την εξου­σία. Δεύ­τε­ρη μεγά­λη κυβίστηση.

Το πρό­βλη­μα όμως ήταν ότι η προη­γού­με­νη πορεία είχε ναρ­κο­θε­τή­σει εκ των προ­τέ­ρων την αξιο­πι­στία για μια αντί­στρο­φη πορεία. Έτσι δεν μπό­ρε­σε ποτέ να κερ­δί­σει την απα­ραί­τη­τη συναί­νε­ση με απο­τέ­λε­σμα και αυτή η πρω­το­βου­λία να πέσει στο κενό.

Μόνο ο Γιώρ­γος Παπαν­δρέ­ου αντα­πο­κρί­θη­κε στην προ­ο­πτι­κή προ­ο­δευ­τι­κής συμ­μα­χί­ας στω­ι­κά, παρό­τι είχε ακού­σει τα μύρια όσα από τον Αλέ­ξη Τσί­πρα όταν εκεί­νος ήταν πρω­θυ­πουρ­γός το 2009-11. Έτσι δεν μπό­ρε­σε να πεί­σει για μια ακό­μη φορά για τις αγα­θές προ­θέ­σεις του για ν’ ανα­γκα­στεί στο τέλος και μετά τις ευρω­ε­κλο­γές να παραι­τη­θεί από αρχη­γός του ΣΥΡΙΖΑ. Ήλπι­σε πως θα τον νοσταλ­γή­σουν μαζί με τις λαμπρές μέρες της εξου­σί­ας του. Τον νοστάλ­γη­σαν μόνον όπως φαί­νε­ται τα στε­λέ­χη από την κομ­μα­τι­κή γρα­φειο­κρα­τία, αυτοί που μοι­ρά­στη­καν μαζί του την εξου­σία και όχι η πλα­τιά εκλο­γι­κή βάση του ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμ­μα του 3% που ξεκί­νη­σε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ τώρα στη βάση κυριαρ­χεί ένα κεντρο­α­ρι­στε­ρό ρεύ­μα, το οποίο πριν από την κρί­ση Χρέ­ους και το μνη­μό­νιο ψήφι­ζε ΠΑΣΟΚ. Σε αυτή την κοι­νω­νι­κή βάση που κυριαρ­χεί πλέ­ον στο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει απή­χη­ση η αρι­στε­ρό­στρο­φη κομ­μα­τι­κή γρα­φειο­κρα­τία και όπως φαί­νε­ται κάνει περισ­σό­τε­ρο κλικ από τον Αλ. Τσί­πρα ο έκπτω­τος πρό­ε­δρος Στέ­φα­νος Κασσελάκης.

Στο ερώ­τη­μα αν θα κατα­φέ­ρει αυτή τη φορά μετά το εσω­κομ­μα­τι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα να ανα­τρέ­ψει τον σφε­τε­ρι­σμό της ηγε­σί­ας που έχει επι­βλη­θεί δεν είμα­στε σίγου­ροι για­τί σημα­ντι­κό ρόλο στους μηχα­νι­σμούς εξου­σί­ας που κυριαρ­χούν οι επαγ­γελ­μα­τί­ες της πολι­τι­κής παί­ζουν και οι χει­ρι­σμοί. Το σίγου­ρο όμως είναι ότι μετά τις εσω­κομ­μα­τι­κές εκλο­γές θα προ­κύ­ψουν δυο ακό­μη ξεχω­ρι­στά κόμματα.

Η εξέ­λι­ξη αυτή δεν είναι κατ’ ανά­γκη απο­γοη­τευ­τι­κή. Η ρευ­στο­ποί­η­ση του ΣΥΡΙΖΑ μπο­ρεί να γίνει εφαλ­τή­ριο και να οδη­γή­σει πιο γρή­γο­ρα στην ανα­σύν­θε­ση ενός ενιαί­ου λαϊ­κού μετώ­που της κεντρο­α­ρι­στε­ράς με προ­ο­πτι­κή εξου­σί­ας όπως συμ­βαί­νει σήμε­ρα στη Γαλ­λία, καθώς με τα σημε­ρι­νά δεδο­μέ­να δεν υπάρ­χουν περι­θώ­ρια αυτο­δυ­να­μί­ας από καμία πλευ­ρά. Στον αντί­πο­δα αυτής της δια­δι­κα­σί­ας το ΠΑΣΟΚ δεν έχει επί­σης προ­ο­πτι­κή εξου­σί­ας χωρίς ένα κοι­νό μέτω­πο της Κεντροαριστεράς.

Βασίλης Τακτικός

Είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Παράλληλα, είναι συντονιστής του Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου Κοινωνικής Οικονομίας και εργάζεται ως εμπειρογνώμων σύμβουλος σε σχετικά προγράμματα Τοπικής Ανάπτυξης. Αναφορικά με την Τοπική Αυτοδιοίκηση προωθεί το μοντέλο των «Κοινωνικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων» σε συνεργασία με τις Οργανώσεις Κοινωνίας Πολιτών με έμφαση στους τομείς της κοινωνικά υποστηριζόμενης Γεωργίας και κοινωνικών αγροκτημάτων – την αυτονομημένη ενέργεια, τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς υγείας, τον βιοτουρισμό – αγροτουρισμό, την πράσινη ανάπτυξη και το περιβάλλον. Διευθύνει την επιστημονική ομάδα Μελετών για την Κοινωνική Οικονομία. Έχει γράψει τα βιβλία: «Θεσμοί και εφαρμογές Κοινωνικής Οικονομίας», «Κοινωνική Οικονομία και Αυτοδιαχείριση. Τοπικές αναπτυξιακές συμπράξεις».

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -