Τι θα γινόταν αν έβρεχε στην Αττική όπως στη Βαλένθια; Μια Καταστροφική Προοπτική

του Στέρ­τσου Χαράλαμπου

Αν το λεκα­νο­πέ­διο της Αττι­κής δεχό­ταν τον ίδιο όγκο με αυτόν που έπε­σε πρό­σφα­τα στη Βαλέν­θια της Ισπα­νί­ας, οι συνέ­πειες θα ήταν κατα­στρο­φι­κές. Στη Βαλέν­θια, οι φονι­κές πλημ­μύ­ρες κόστι­σαν τη ζωή σε του­λά­χι­στον 160 ανθρώ­πους, με την πόλη να δέχε­ται 491,2 χιλιο­στά βρο­χής σε 24 ώρες – από την οποία τα 160 χιλιο­στά έπε­σαν σε μόλις μία ώρα.

Σύμ­φω­να με τα προ­γνω­στι­κά μοντέ­λα του Εθνι­κού Αστε­ρο­σκο­πεί­ου Αθη­νών, το ποτά­μι του Κηφι­σού  θα ήταν  αυτό  που θα  επη­ρε­α­ζό­ταν περισ­σό­τε­ρο σε ένα ανά­λο­γο σενά­ριο στην Αττι­κή. Ειδι­κό­τε­ρα νότια του Αιγά­λεω, από τις Τρεις Γέφυ­ρες στους Αγί­ους Αναρ­γύ­ρους μέχρι και τις εκβο­λές του Ταύ­ρου, θα ήταν τα πρώ­τα σημεία που θα πλημ­μύ­ρι­ζαν, δημιουρ­γώ­ντας εκτε­τα­μέ­νες κατα­στρο­φές. Η πλημ­μύ­ρα στον Κηφι­σό θα μπο­ρού­σε να καλύ­ψει 35 τετρα­γω­νι­κά χιλιό­με­τρα, επη­ρε­ά­ζο­ντας περί­που 18 δήμους και το ένα τέταρ­το του λεκανοπεδίου.

Αυτή η πρό­κλη­ση δεν αφο­ρά βέβαια   μόνο  την Αθή­να αλλά και κάθε μεγά­λη ευρω­παϊ­κή πόλη που θα εκτε­θεί  σε τέτοια φαι­νό­με­να τα οποία πλέ­ον γίνο­νται ολο­έ­να και πιο συχνά λόγω της κλι­μα­τι­κής αλλα­γής. Η άμε­ση υλο­ποί­η­ση αντι­πλημ­μυ­ρι­κών έργων απο­τε­λεί επεί­γου­σα ανά­γκη, καθώς οι υπάρ­χου­σες υπο­δο­μές δεν επαρ­κούν. Μάλι­στα, σε περιο­χές όπως τα Μεσό­γεια, ο Μαρα­θώ­νας, η Νέα Μάκρη, η Ραφή­να, η Σαρω­νί­δα, ο Άνα­βυσ­σος, το Λου­τρά­κι, τα Μέγα­ρα και ο Ασπρό­πυρ­γος, οι κίν­δυ­νοι είναι εξί­σου σημαντικοί.

Με τα σημε­ρι­νά κλι­μα­τι­κά δεδο­μέ­να ακό­μα και το πιο εξε­λιγ­μέ­νο κρά­τος θα δυσκο­λευό­ταν να αντι­με­τω­πί­σει μια τόσο έντο­νη βρο­χό­πτω­ση. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι στο παρελ­θόν η Αττι­κή είχε πλημ­μυ­ρί­σει με μόλις 60 χιλιο­στά βρο­χής, αφή­νο­ντας πίσω νεκρούς. Μπρο­στά σε τόσο μεγά­λα ύψη βρο­χό­πτω­σης, όπως της Βαλέν­θια, οι υπάρ­χου­σες υπο­δο­μές θα ήταν ανε­παρ­κείς. Για να απο­φευ­χθούν τέτοια φαι­νό­με­να στο μέλ­λον, χρειά­ζε­ται στρα­τη­γι­κό σχε­δια­σμός και ριζι­κές αλλα­γές, οι οποί­ες περι­λαμ­βά­νουν ακό­μα και κατε­δα­φί­σεις  ώστε να επι­τρα­πεί στον Κηφι­σό να ρέει ελεύθερα.

Η προ­ε­τοι­μα­σία για την αντι­με­τώ­πι­ση τέτοιων ακραί­ων φαι­νο­μέ­νων στην Αττι­κή απαι­τεί σημα­ντι­κές αλλα­γές τόσο στις υπο­δο­μές όσο και στη νομο­θε­σία. Η αύξη­ση της συχνό­τη­τας των ακραί­ων βρο­χο­πτώ­σε­ων υπο­γραμ­μί­ζει την ανά­γκη  επα­να­προσ­διο­ρι­σμού του τρό­που με τον οποίο σχε­διά­ζου­με τις πόλεις και τους χώρους που ζούμε.

Απα­ραί­τη­τες είναι οι μελέ­τες για τη δια­χεί­ρι­ση του υδά­τι­νου δυνα­μι­κού του λεκα­νο­πε­δί­ου, οι οποί­ες θα επι­τρέ­ψουν τη βέλ­τι­στη εκτέ­λε­ση αντι­πλημ­μυ­ρι­κών έργων. Τα έργα αυτά πρέ­πει να περι­λαμ­βά­νουν και­νο­τό­μες λύσεις, όπως ειδι­κά φράγ­μα­τα, απο­θη­κευ­τι­κές δεξα­με­νές και βιο­κλι­μα­τι­κές ανα­πλά­σεις, που θα βοη­θή­σουν στην εκτό­νω­ση των φαινομένων

Παράλ­λη­λα, είναι σημα­ντι­κό να μειω­θούν οι συνέ­πειες της άναρ­χης δόμη­σης και του περιο­ρι­σμέ­νου πρά­σι­νου στους αστι­κούς ιστούς, που επι­δει­νώ­νουν την απορ­ροή των υδά­των και αυξά­νουν τον κίν­δυ­νο. Ο σχε­δια­σμός βιώ­σι­μων πόλε­ων με αυξη­μέ­νες επι­φά­νειες πρα­σί­νου, οι οποί­ες θα λει­τουρ­γούν ως φυσι­κά «σφουγ­γά­ρια», μπο­ρούν να μετριά­σουν επί­σης τις επι­πτώ­σεις από τα ακραία και­ρι­κά φαινόμενα.

Η ανά­γκη για συνερ­γα­σία όλων των φορέ­ων – από την τοπι­κή αυτο­διοί­κη­ση έως τις αρμό­διες κρα­τι­κές υπη­ρε­σί­ες και την επι­στη­μο­νι­κή κοι­νό­τη­τα – είναι πιο επι­τα­κτι­κή από ποτέ. Οργα­νι­σμοί και αρχές πρέ­πει να ενω­θούν, ώστε να εξα­σφα­λι­στούν οι πόροι και η τεχνο­γνω­σία για την υλο­ποί­η­ση των απα­ραί­τη­των υπο­δο­μών και μέτρων. Μόνο μέσω μιας ολι­στι­κής προ­σέγ­γι­σης, που θα περι­λαμ­βά­νει τόσο τη βελ­τί­ω­ση των φυσι­κών όσο και των τεχνη­τών πόρων, θα μπο­ρέ­σει η Αττι­κή να προ­ε­τοι­μα­στεί επαρ­κώς για τα μελλοντικά

Το ζήτη­μα πλέ­ον των ακραί­ων φαι­νο­μέ­νων  είναι εξαι­ρε­τι­κά σημα­ντι­κό και μας προει­δο­ποιεί ότι οι μεγά­λες πλημ­μύ­ρες, που παλαιό­τε­ρα θεω­ρού­νταν σπά­νια γεγο­νό­τα σήμε­ρα γίνο­νται πλέ­ον συνη­θι­σμέ­νες. Η κλι­μα­τι­κή κρί­ση δεν αφο­ρά μόνο τον και­ρό, αλλά και την ικα­νό­τη­τά μας να προ­στα­τεύ­σου­με τις κοι­νό­τη­τες και τους πολί­τες. Οι ανα­γκαί­ες αλλα­γές δεν είναι μόνο ο σχε­δια­σμός των υπο­δο­μών αλλά και η νοο­τρο­πία μας απέ­να­ντι στο φυσι­κό περι­βάλ­λον, ώστε να δημιουρ­γή­σου­με ένα ασφα­λέ­στε­ρο και πιο ανθε­κτι­κό στα ακραία και­ρι­κά φαι­νό­με­να περιβάλλον.

Ταυ­τό­χρο­να, η σύγ­χρο­νη τεχνο­λο­γία μπο­ρεί να δια­δρα­μα­τί­σει έναν κατα­λυ­τι­κό ρόλο στην πρό­βλε­ψη και την παρα­κο­λού­θη­ση των ακραί­ων και­ρι­κών φαι­νο­μέ­νων. Η χρή­ση δορυ­φο­ρι­κών δεδο­μέ­νων, ανε­πτυγ­μέ­νων μοντέ­λων πρό­γνω­σης και αυτο­μα­το­ποι­η­μέ­νων συστη­μά­των εντο­πι­σμού πλημ­μυ­ρι­κών κιν­δύ­νων θα προ­σφέ­ρει σημα­ντι­κή βοή­θεια στον έγκαι­ρο εντο­πι­σμό περιο­χών υψη­λής επι­κιν­δυ­νό­τη­τας. Τα δεδο­μέ­να αυτά θα επι­τρέ­ψουν την πιο στο­χευ­μέ­νη και άμε­ση παρέμ­βα­ση, καθι­στώ­ντας τον μηχα­νι­σμό προ­στα­σί­ας πιο αποτελεσματικό.

Είναι επί­σης επι­τα­κτι­κό να υιο­θε­τη­θεί μια ολο­κλη­ρω­μέ­νη πολι­τι­κή για την ανα­διάρ­θρω­ση της αστι­κής δόμη­σης. Ο περιο­ρι­σμός της άναρ­χης δόμη­σης και η ενί­σχυ­ση της πρά­σι­νης ανά­πτυ­ξης είναι ουσιώ­δεις, καθώς το πρά­σι­νο και οι ανοι­χτοί χώροι δεν μπο­ρούν να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν και να δια­χει­ρί­ζο­νται καλύ­τε­ρα τα όμβρια ύδα­τα, μειώ­νο­ντας τον κίν­δυ­νο πλημμύρας.

Συνο­λι­κά, η προ­ε­τοι­μα­σία για τα ακραία και τα φαι­νό­με­να είναι μια επέν­δυ­ση στο μέλ­λον και στην ασφά­λεια όλων. Η υιο­θέ­τη­ση βιώ­σι­μων πρα­κτι­κών και πολι­τι­κών, η ενί­σχυ­ση των υπο­δο­μών και η στή­ρι­ξη της τεχνο­λο­γι­κής και­νο­το­μί­ας θα επι­τρέ­ψει στις πόλεις μας να παρα­μεί­νουν ασφα­λείς και λει­τουρ­γι­κές, ακό­μα και υπό τις πιο δύσκο­λες συν­θή­κες. Είναι και­ρός να λάβου­με απο­φά­σεις που θα κάνουν τη δια­φο­ρά – πριν οι συνέ­πειες της κλι­μα­τι­κής κρί­σης μας βρουν απρο­ε­τοί­μα­στους και μας αφή­σουν ανυ­πε­ρά­σπι­στους μπροστά

Η κλι­μα­τι­κή αλλα­γή  κάνει πιο ευά­λω­τα τα οικο­συ­στή­μα­τα και μας ανα­γκά­ζει να επα­νε­ξε­τά­σου­με τις προ­τε­ραιό­τη­τες και τις υπο­δο­μές μας. Είναι και­ρός να δώσου­με προ­σο­χή στην προ­ε­τοι­μα­σία και στην πρό­λη­ψη, ώστε να απο­φύ­γου­με ανά­λο­γες καταστροφές

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -

- Δια­φή­μι­ση -